LHQ đề xuất giải pháp khôi phục Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen

Ngày 1/9, Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) António Guterres cho biết ông đã gửi Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov các đề xuất cụ thể nhằm khôi phục Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen, thỏa thuận cho phép xuất khẩu ngũ cốc Ukraine an toàn qua các cảng ở Biển Đen.

Tàu LHQ chở 30.000 tấn ngũ cốc Ukraine hỗ trợ cho người nghèo ở Ethiopia cập cảng Djibouti. Ảnh: AFP/TTXVN

Phát biểu với báo giới, ông Guterres nói rằng đề xuất mà ông đưa ra có thể là cơ sở để khôi phục thỏa thuận nói trên song không nêu nội dung chi tiết của đề xuất. Theo ông Guterres, đề xuất của LHQ là những giải pháp cụ thể, cho phép các sản phẩm nông nghiệp và phân bón của Nga đến được với thị trường toàn cầu với mức giá phù hợp. Một nhà ngoại giao Nga nói với hãng tin Reuters rằng đề xuất của ông Guterres gửi cho Ngoại trưởng Lavrov là sự tổng hợp các ý kiến trước đó của LHQ.

Trước đó, cùng ngày, sau cuộc gặp Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan ở Moskva, Ngoại trưởng Nga Lavrov cho biết nước này sẽ cân nhắc nối lại việc tham gia sáng kiến nói trên, nếu các yêu cầu cải thiện hoạt động xuất khẩu ngũ cốc và phân bón mà Nga đưa ra được đáp ứng. Các yêu cầu của Nga gồm việc kết nối lại Ngân hàng Nông nghiệp Nga - Rosselkhozbank với hệ thống SWIFT, nối lại nguồn cung cấp máy móc nông nghiệp và phụ tùng thay thế, dỡ bỏ lệnh cấm tiếp cận cảng và các vấn đề khác.

Về phần mình, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan tái khẳng định tầm quan trọng của thỏa thuận do LHQ làm trung gian cho phép xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine qua Biển Đen. Bên cạnh đó, Ngoại trưởng Fidan lưu ý những yêu cầu của Nga liên quan đến việc xuất khẩu các sản phẩm của nước này.
Dự kiến, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan sẽ có cuộc gặp vào ngày 4/9 với trọng tâm chính của cuộc thảo luận là xuất khẩu ngũ cốc qua Biển Đen.

LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ đã đứng ra làm trung gian cho Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen nhằm giúp giải quyết cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu ngày càng trầm trọng do tình hình xung đột giữa Nga và Ukraine - hai nước xuất khẩu ngũ cốc hàng đầu thế giới. Trong khuôn khổ sáng kiến đạt được hồi tháng 7/2022, Nga và LHQ đã ký bản ghi nhớ về việc tạo điều kiện cung cấp các sản phẩm nông nghiệp và phân bón của Nga ra thị trường thế giới. Trong khi đó, Ukraine ký thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ và LHQ về xuất khẩu thực phẩm và phân bón an toàn từ Ukraine qua Biển Đen. Thỏa thuận đã 3 lần được gia hạn và đã hết hiệu lực vào ngày 17/7 vừa qua. Sau thời hạn này, Nga không gia hạn thỏa thuận với lý do phần thỏa thuận liên quan đến nước này đã không được các bên còn lại thực hiện.

Moskva khẳng định ngay khi các bên còn lại tuân thủ đầy đủ các cam kết đối với Nga, nước này sẽ "ngay lập tức" trở lại thực hiện thỏa thuận.

Nguyễn Hà