Làm thế nào Nga né đòn trừng phạt, tung máy bay chở khách mới tiên tiến

Máy bay phản lực chở khách hạng trung MC-21 do Nga sản xuất đã cất cánh sau nhiều năm trì hoãn do các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Hình ảnh chiếc MC-21 trình diễn tại triển lãm hàng không MAKS-2021. Ảnh: Sputnik

Theo trang RT, phi cơ phản lực chở khách hạng trung MC-21 do Nga sản xuất đã nhận được "giấy chứng nhận kiểu loại", mở đường cho việc sản xuất hàng loạt loại máy bay này. Sản phẩm của công ty Irkut và Viện thiết kế Yakovlev vừa gia nhập thị trường tiên tiến đã bị cản trở bởi các lệnh trừng phạt và nhiều lần trì hoãn.

Irkut MC-21 là máy bay phản lực chở khách thân hẹp, đường bay tầm trung đầu tiên được thiết kế và chế tạo ở Nga kể từ khi Liên Xô tan vỡ. Được sản xuất vào cuối những năm 2000, chiếc máy bay này được thiết kế nhằm lấp đầy chỗ trống từng thuộc về chiếc Tu-154 mang tính biểu tượng của Liên Xô trong thập niên 1970.

Vật liệu tiên tiến

Các vật liệu hiện đại đã được sử dụng rộng rãi trong chế tạo MC-21, với vật liệu tổng hợp chiếm khoảng 40% khung máy bay, theo các nhà sản xuất. Điều này làm cho máy bay nhẹ hơn đáng kể so với phi cơ được chế tạo thông thường, nội thất thoải mái hơn cho hành khách, cho phép có nhiều lối đi rộng rãi hơn.

Nhà sản xuất bị Mỹ trừng phạt

Tuy nhiên, sự đổi mới này hoá ra lại là con dao hai lưỡi, trở thành một trong những lý do chính khiến việc sản xuất hàng loạt bị trì hoãn, mặc dù chiếc MC-21 đã thực hiện chuyến bay đầu tiên vào năm 2017. 

Trở lại năm 2018, nhà sản xuất cánh, công ty AeroComposit của Nga đã bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt của Mỹ. AeroComposit trở thành mục tiêu với cáo buộc tham gia vào “chương trình quân sự hàng không vũ trụ” của Nga, dù công ty này không có hợp đồng công khai nào với các lực lượng vũ trang Nga.

Ông Roman Gusarov, tổng biên tập tờ Avia cho biết, AeroComposit đã bị cấm nhập khẩu nguyên liệu thô và không thể sản xuất các đơn đặt hàng cho máy bay MC-21.

“Công ty không gây ra mối đe dọa chiến lược hoặc quân sự nào đối với các đồng nghiệp nước ngoài của chúng tôi. Họ hoàn toàn là một doanh nghiệp dân sự ”. Ông Gusarov nhấn mạnh rằng thực ra Boeing cố gắng “bóp nghẹt đối thủ mới nổi từ lúc mới ra đời”. Hãng sản xuất máy bay Mỹ và đối tác châu Âu là Airbus đã không sản xuất máy bay mới ở hạng này trong một thời gian dài.

MC-21 của Nga đã trải qua một hành trình sản xuất đầy khó khăn. Ảnh: Air Data

Nga bắt đầu tự sản xuất vật liệu tổng hợp 

Các lệnh trừng phạt khiến số phận của dự án trở nên bất định, vì việc lắp chiếc MC-21 với các cánh làm từ vật liệu thông thường được coi là không khả thi. Vào thời điểm đó, Nga cũng thiếu công nghệ để sản xuất những linh kiện cần thiết để chế tạo cánh máy bay tại địa phương. Tuy nhiên, các biện pháp trừng phạt cuối cùng đã tạo ra một cú sốc đối với hoạt động nghiên cứu và phát triển nội địa, thúc đẩy việc các nhà sản xuất Nga tạo ra các vật liệu tổng hợp nội địa, cần thiết để chế tạo cánh cho máy bay MC-21.

Chấp nhận thách thức sản xuất máy bay không nhập khẩu

Sự cố MC-21 cũng đã thúc đẩy các nhà sản xuất Nga nỗ lực biến chiếc máy bay trở nên hoàn toàn độc lập với các hệ thống nhập khẩu.

Ban đầu họ dùng đến động cơ Pratt & Whitney do Mỹ sản xuất, cũng như các hệ thống điện tử và điện tử hàng không nhập khẩu khác. Cuối cùng, chiếc MC-21 đầu tiên được sản xuất hoàn toàn bằng các linh kiện được phát triển trong nước hoặc có số lượng phụ tùng nhập khẩu tối thiểu, dự kiến sẽ xuất hiện vào giữa thập niên 2020.

MC-21 được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện bay 

Tuần trước, chiếc MC-21 đã nhận được giấy chứng nhận đủ điều kiện bay, sau khi vượt qua thành công tất cả các bài kiểm tra và chứng minh khả năng bay. Cho đến nay, chiếc phi cơ đã được chứng nhận với cánh được làm từ vật liệu nhập khẩu và động cơ Pratt & Whitney. Tuy nhiên, chứng chỉ này dự kiến sẽ được mở rộng vào năm tới khi các bộ phận được nội địa hoá.

Bộ trưởng Bộ Công nghiệp và Thương mại Nga Denis Manturov cho biết: “Những thay đổi đối với giấy chứng nhận kiểu loại, dành cho cánh composite và động cơ của Nga, được lên kế hoạch cấp vào năm 2022”.

Động cơ phản lực và cánh do Nga sản xuất

Cả cánh và động cơ composite đều đã được Nga sản xuất nội địa, nhưng các cuộc thử nghiệm hệ thống vẫn đang được tiến hành. Một chiếc MC-21 được trang bị động cơ PD-14 do Nga sản xuất đã thực hiện chuyến bay đầu tiên vào tháng 12 năm ngoái và các động cơ này đã được phê duyệt để sản xuất hàng loạt vào tháng 2 năm nay. Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Nga, Denis Manturov, đã ca ngợi PD-14 là một dấu hiệu cho thấy “sự trưởng thành” của nền khoa học Nga và “mức độ phát triển cao” của ngành hàng không nước này.

Bộ trưởng Manturov nói thêm, các nhà thiết kế và kỹ sư đã tạo ra “một động cơ rất hiện đại và hiệu quả”, đồng thời cho biết thêm rằng “cả Liên Xô và Nga đều không có động cơ nào như thế này trong 40 năm qua”.

Một chiếc MC-21 được trang bị các bộ phận sản xuất trong nước đã thực hiện chuyến bay đầu tiên. Cuối tuần trước, nhà sản xuất thông báo rằng một máy bay phản lực MC-21-300 thử nghiệm với cánh composite do Nga sản xuất đã cất cánh từ một sân bay ở Irkutsk và chuyến bay diễn ra bình thường.

Thu Hằng