Hungary kêu gọi Liên minh châu Âu dừng gửi tiền cho Ukraine sau bê bối tham nhũng chấn động

Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto. (Ảnh: Reuters)

“Ở Ukraine tồn tại ‘mafia chiến tranh’, một hệ thống tham nhũng, vậy mà Chủ tịch Ủy ban châu Âu… thay vì dừng chi trả và yêu cầu kiểm toán tài chính ngay lập tức, bà ấy lại muốn gửi thêm 100 tỷ euro cho Ukraine. Điều đó thật điên rồ”, ông Szijjarto phát biểu với báo chí ở Brussels, trước cuộc họp với các ngoại trưởng EU.

Ngày 19/11, hai bộ trưởng Ukraine liên quan đến vụ bê bối tham nhũng nghiêm trọng đã bị Quốc hội bãi nhiệm. Cơ quan lập pháp cũng yêu cầu phải triển khai các biện pháp mạnh hơn để có thể khôi phục niềm tin vào ban lãnh đạo đất nước.

Cuộc điều tra vụ tham nhũng 100 triệu USD liên quan đến các hợp đồng trong cơ quan năng lượng hạt nhân quốc gia đã làm dấy lên làn sóng phẫn nộ trong dư luận về nạn tham nhũng tràn lan.

Phát biểu tại Brussels, ông Szijjarto nói thêm rằng triển vọng hiện tại của Ukraine “không tích cực”.

“Thời gian không đứng về phía Ukraine. Nói rằng thời gian có lợi cho Ukraine là một ảo tưởng”, ông nhấn mạnh.

Ông cũng nói Hungary sẽ ủng hộ các sáng kiến hòa bình của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

EU đau đầu với tài sản của Nga

Trong nhiều tháng qua, các quan chức EU tập trung vào phương án sử dụng tài sản Nga bị đóng băng để cho Ukraine vay, nhằm giúp Kiev cầm cự trong giai đoạn tiếp theo của cuộc xung đột. Tuy nhiên, phương án này đang vấp trở ngại.

EU định dùng tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga đang bị đóng băng ở Bỉ để chuyển khoảng 140 tỷ euro (tương đương 160 tỷ USD) cho Ukraine, nhưng Bỉ chặn lại vào phút chót.

Giới chức Bỉ lo ngại nước này có thể phải chịu trách nhiệm nếu Nga kiện hoặc đòi lại tiền. Để giảm rủi ro, Bỉ yêu cầu các quốc gia EU khác cam kết chia sẻ nghĩa vụ bảo lãnh, nhưng bị Slovakia phản đối. Thủ tướng Slovakia Robert Fico cảnh báo nước này sẽ phản đối nếu khoản tiền bị sử dụng vào mục đích quân sự.

Bỉ cũng thúc giục Ủy ban châu Âu tính toán phương án khác để cung cấp tài chính cho Ukraine.

Một phương án là EU thực hiện khoản vay chung để huy động tiền cho Ukraine, hoặc các quốc gia thành viên viện trợ trực tiếp. Nhưng cả hai phương án đều có vấn đề: Vay chung sẽ tốn kém do chi phí lãi, còn viện trợ trực tiếp sẽ làm tăng áp lực lên ngân sách vốn đã nặng nợ của nhiều nước.

Tuần trước, Nga tuyên bố sẽ có biện pháp với Bỉ nếu tài sản của họ bị tịch thu. Dù các quan chức EU nói rõ rằng việc cho vay dựa trên tài sản không phải tịch thu, nhưng Nga không chấp nhận cách giải thích đó.

Kể cả Ủy ban châu Âu cũng thừa nhận kế hoạch này rủi ro, vì có thể khiến các nhà đầu tư quốc tế lo ngại khi gửi tiền vào châu Âu.

Thời gian để tìm ra phương án đang cạn dần. Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) ước tính Ukraine sẽ thiếu khoảng 65 tỷ USD cho ngân sách giai đoạn 2026 - 2027.

Các quan chức EU cho biết Ukraine cần nhận được khoản hỗ trợ mới vào tháng 3 hoặc tháng 4 năm sau, nhưng chưa rõ các nước có đạt được thỏa thuận trước cuộc họp lãnh đạo EU ngày 18/12 hay không.

Tình hình càng khó khăn do yếu tố chính trị nội bộ của Bỉ. Chính phủ của Thủ tướng Bart De Wever chật vật trong nhiều tháng qua nhưng kế hoạch ngân sách chưa được thông qua. Liên minh cầm quyền có thể sụp đổ nếu không đạt được thỏa thuận vào cuối tháng 12.

Bình Giang