EU thống nhất mức trần giá khí đốt lịch sử, Điện Kremlin nói ''không thể chấp nhận được''

Sau nhiều tháng tranh cãi với hàng loạt đề xuất dự thảo, các cuộc họp khẩn cấp và những tuyên bố gay gắt, Liên minh châu Âu hôm thứ Hai (19/12) đã thông qua mức trần giá lần đầu tiên trong lịch sử đối với mặt hàng khí đốt của Nga ở mức 180 EUR.

Liên minh châu Âu đã đạt được sự đồng thuận về mức trần giá khí đốt.

Người phát ngôn của Chủ tịch Séc tại EU, Dmitrij Černikov, cho biết các bộ trưởng năng lượng của EU đã đồng ý với mức trần giá khí đốt trong phiên họp Hội đồng Năng lượng cuối cùng của năm tại Brussels, được tổ chức ngày 19/12.

Cụ thể, giới hạn này được áp dụng cho Cơ sở chuyển nhượng quyền sở hữu Hà Lan (TTF), trung tâm kinh doanh khí đốt hàng đầu của châu Âu và các địa điểm tương tự khác. Giá quy định hàng ngày tại TTF có ảnh hưởng mạnh mẽ đến hóa đơn mà các công ty và người tiêu dùng nhận được hàng tháng.

Mức trần khí đốt sẽ tự động được kích hoạt chỉ khi hai điều kiện chính được đáp ứng. Một là nếu giá TTF đạt hoặc vượt qua 180 EUR (191 USD) mỗi megawatt-giờ (MWh) trong ít nhất 3 ngày. Hai là nếu giá TTF cao hơn 35 EUR so với giá tham chiếu thị trường của khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) trong ít nhất 3 ngày giao dịch liên tiếp.

Mục tiêu của EU là ngăn chặn đợt tăng đột biến kỷ lục mà TTF đã trải qua trong mùa hè khi các chính phủ đổ xô bơm khí đốt vào các kho chứa dưới lòng đất của họ. Giá cả sau đó đã ổn định nhưng vẫn ở mức cao.

Sau khi được kích hoạt, mức trần sẽ hoạt động trong 20 ngày nhưng trong trường hợp giới hạn dẫn đến giảm nguồn cung cấp khí đốt, buộc phải phân phối, gây bất ổn tài chính, gây nguy hiểm cho các hợp đồng hiện có hoặc khuyến khích tiêu thụ điện, nó có thể bị đình chỉ hoàn toàn theo quyết định của Ủy ban Châu Âu (EC).

Mức giới hạn này sẽ chỉ áp dụng cho các hợp đồng kỳ hạn một tháng, kỳ hạn ba tháng và kỳ hạn một năm được thực hiện tại TTF, đại diện cho hơn 1/5 giao dịch của trung tâm nhưng có ảnh hưởng lớn đến tất cả các giao dịch khí đốt.

Biện pháp chưa từng có này nhằm mục đích kiềm chế giá năng lượng khi khối này "quay cuồng" với cuộc khủng hoảng năng lượng trầm trọng hơn bao giờ hết kể từ khi Moscow ngừng cung cấp nhiên liệu hóa thạch cho EU.

Theo Reuters, giới hạn có thể được kích hoạt từ ngày 15/2/2023 và ban đầu sẽ không áp dụng cho các giao dịch mua bán tự do.

Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki cho biết thỏa thuận này “có nghĩa là chấm dứt việc thao túng thị trường” của Nga và gã khổng lồ năng lượng Gazprom.

Đáng chú ý, mức trần giá khí đốt là kết quả vượt ngoài mong đợi sau khi các quan chức EU đã dành nhiều tuần để tranh luận về một giá hợp lý, trung hòa giữa mức đề nghị dưới 160 EUR của Ba Lan và sự phản đối từ Berlin do lo ngại gây trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng năng lượng.

Ba quan chức EU cho biết Đức, vốn hoài nghi về mức trần giá, đã bỏ phiếu ủng hộ thỏa thuận của Liên minh châu Âu về mức trần giá khí đốt vào ngày 19/12, mặc dù đã nêu lên những lo ngại về tác động của chính sách này đối với khả năng thu hút nguồn cung cấp khí đốt của châu Âu.

Trước đó, Ủy ban châu Âu (EC) đề xuất trần giá khí đốt sẽ được kích hoạt khi giá trên sàn giao dịch TTF đạt 275 EUR cho mỗi megawatt giờ (MWh) và cao hơn 58 EUR so với giá tham chiếu LNG cho hai tuần. Tuy nhiên, do vấp phải sự phản đối và khơi mào tranh luận giữa 27 quốc gia thành viên, Hội đồng EU đã đề xuất giảm mức trần xuống 220 EUR/MWh, nhưng vẫn không thể tìm được sự đồng thuận.

Trong một diễn biến mới nhất liên quan tới vụ việc, Điện Kremlin đã lên tiếng đáp trả thông tin EU thông qua trần giá khí đốt.

Theo đó, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với các nhà báo hôm 19/12 rằng bất kỳ nỗ lực nào nhằm đặt trần giá khí đốt là “không thể chấp nhận được”, đồng thời cho biết thêm rằng Nga sẽ đưa ra phản ứng thích hợp đối với động thái như vậy.

“Đây là hành vi vi phạm quy trình khám phá giá thị trường, vi phạm chính quy trình thị trường”, ông Peskov nói với các nhà báo, đồng thời cho biết thêm rằng “không thể chấp nhận bất kỳ tham chiếu nào đến mức trần”.

Ông lưu ý rằng Nga sẽ “cần thời gian để đánh giá cẩn thận tất cả những ưu và nhược điểm trong khi thực hiện các biện pháp phản ứng của mình”, đồng thời cho biết thêm rằng phản ứng đối với giới hạn giá dầu đã “bị trì hoãn đôi chút” vì những lý do tương tự.

Quỳnh Anh