EU sẽ có nữ Chủ tịch Ủy ban châu Âu đầu tiên?

Hai tuần vừa qua liệu có đủ để ứng cử viên người Đức cho chức Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen thuyết phục các nghị sĩ châu Âu? Đêm 16/7 (theo giờ Việt Nam), câu trả lời sẽ được quyết định. Nếu thắng cử, bà Von der Leyen sẽ là nữ Chủ tịch đầu tiên của Ủy ban châu Âu và là người Đức đầu tiên đảm nhiệm vị trí này sau hơn 50 năm. Song nếu thất bại, bà sẽ không thể có cơ hội lần thứ 2.


Nếu nhận được sự ủng hộ của đa số tuyệt đối, bà Ursula von der Leyen sẽ trở thành nữ Chủ tịch đầu tiên của Ủy ban châu Âu và cũng là người Đức đầu tiên đảm nhiệm vị trí này sau 52 năm. Nếu thất bại, bà sẽ không thể có được cơ hội thứ 2. Bởi khi đó, Hội đồng đầu châu Âu sẽ có 1 tháng để đưa ra một ứng cử viên mới và cuộc bỏ phiếu tiếp theo dự kiến sẽ được tiến hành trong tháng 9. Điều này có nguy cơ đẩy Liên minh châu Âu lún sâu vào một cuộc khủng hoảng hiến pháp, trong bối cảnh hồ sơ Brexit vẫn còn ngổn ngang.

Tới nay, một kịch bản như thế chưa bao giờ xảy ra và lần duy nhất là vào năm 2009, cuộc bỏ phiếu đã bị hoãn lại tới tháng 9 để ứng cử viên người Bồ Đào Nha José Manuel Barroso thuyết phục các nghị sĩ châu Âu. Trong dòng Tuýt đăng tải hôm qua (15/7), bà Ursula von der Leyen thông báo, bất luận kết quả cuộc bỏ phiếu thế nào, bà cũng sẽ từ chức Bộ trưởng Quốc phòng Đức vào ngày 17/7 tới để phục vụ châu Âu “với tất cả khả năng của mình”. Quyết định của bà Von der Leyen nhận được sự ủng hộ và tôn trọng của Thủ tướng Đức Merkel.

“Tôi muốn nói rằng tôi tôn trọng quyết định này. Việc bà Von der Leyen từ chức Bộ trưởng Quốc phòng cho thấy nữ chính trị gia này đã quyết định cho một giai đoạn mới trong cuộc đời với tất cả sức mạnh và tâm huyết cho nhiệm kỳ Chủ tịch EC. Dù kết quả còn phụ thuộc vào cuộc bỏ phiếu vào ngày mai, nhưng tôi rất vui vì bà ấy đã quyết định bước vào giai đoạn mới này với toàn bộ sức mạnh”, bà Merkel nói.

Cuộc bỏ phiếu sẽ được tiến hành theo mô hình phiếu kín, giúp các nghị sĩ không chịu sự chi phối của các nhóm đảng lớn trong Nghị viện châu Âu. Một nguồn tin châu Âu dự đoán, tỷ lệ ủng hộ bà Von der Leyen sẽ thấp hơn so với Chủ tịch Ủy ban châu Âu sắp mãn nhiệm Jean Claude Juncker. Trong cuộc bỏ phiếu năm 2014, ông Jean Claude Juncker đã nhận được 422 phiếu ủng hộ và 250 phiếu chống.

Hiện tại, với 182 phiếu của đảng Nhân dân châu Âu (gồm các đảng Dân chủ cơ đốc giáo, Bảo thủ,...) và 108 phiếu của đảng Đổi mới (Renew- gồm các đảng Tự do, Ôn hòa,..), bà Von der Leyen chưa đạt đủ số phiếu cần thiết để thắng cử. Để chắc chắn được bầu, bà cần phải được hơn một nửa trong tổng số 153 nghị sỹ của đảng Liên minh Xã hội và Dân chủ tiến bộ (S&D - gồm các đảng Dân chủ xã hội) ủng hộ.

Tuy nhiên khối đảng này tuyên bố sẽ chỉ đưa ra quyết định sau cuộc tranh luận ngày hôm nay (16/7) và trên cơ sở những cam kết chính trị mà ứng cử viên đưa ra, đặc biệt liên quan tới vấn đề chia sẻ quyền lực. Đảng Xanh (74 nghị sĩ) và đảng Cánh tả thống nhất châu Âu/Cánh tả xanh Bắc Âu (GUE/NGL- 41 ghế) đã bác bỏ khả năng ủng hộ bà Von der Leyen.

Về phía các nghị sĩ hoài nghi châu Âu, thì ý kiến vẫn còn chia rẽ. Đây cũng chính là đối tượng, mà bà Von der Leyen đang hướng tới trong những giờ cuối cùng trước cuộc bỏ phiếu. Họ có thể ủng hộ bà Ursula von der Leyen, song sự ủng hộ này cũng có thể khiến nhiệm kỳ Chủ tịch Ủy ban châu Âu sắp tới của bà trở nên “khó xử” hơn./.