Động thái đáp trả đầu tiên của Trung Quốc sau vụ Mỹ bắn hạ khinh khí cầu

Trung Quốc đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với hai nhà sản xuất quốc phòng Mỹ một ngày sau khi Bắc Kinh cam kết sẽ thực hiện các biện pháp đáp trả trước việc Washington bắn hạ một quả khinh khí cầu của Trung Quốc bay vào không phận Mỹ cuối tháng trước.

Khinh khí cầu của Trung Quốc bay qua không phận Billings, Montana, Mỹ, ngày 2/2/2023. Ảnh: AFP/TTXVN.

Dẫn một thông báo của Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 16/2, hãng Reuters đưa tin hai công ty là Lockheed Martin và Raytheon đã bị đưa vào danh sách trừng phạt của Trung Quốc. Hai công ty này bị cấm xuất nhập khẩu và đầu tư tại Trung Quốc.

Cả hai công ty cũng phải chịu mức phạt tiền gấp đôi do bán vũ khí cho Đài Loan (Trung Quốc) kể từ tháng 9/2020. Các giám đốc điều hành của hai công ty cũng sẽ bị cấm nhập cảnh và làm việc tại Trung Quốc.

Hiện chưa rõ Bắc Kinh sẽ thi hành biện pháp trừng phạt như thế nào. Mặc dù Mỹ không bán vũ khí cho Trung Quốc song một số nhà thầu quốc phòng của Mỹ vẫn duy trì quan hệ đối tác liên quan đến các lĩnh vực dân sự.

Động thái của Bắc Kinh được đưa ra chỉ vài ngày sau khi Bộ Thương mại Mỹ áp đặt lệnh trừng phạt 6 công ty Trung Quốc được cho là có liên quan đến chương trình hàng không vũ trụ của quân đội Trung Quốc sở hữu công nghệ của Mỹ mà không có sự cho phép của chính phủ. Trước đó, Mỹ đã dùng tên lửa bắn rơi một quả khinh khí cầu của Trung Quốc bay vào không phận nước này vào cuối tháng trước. Trong khi Mỹ cáo buộc khinh khí cầu đó làm nhiệm vụ do thám các địa điểm chiến lược của nước này thì Trung Quốc khẳng định khinh khí cầu được sử dụng cho mục đích nghiên cứu khoa học, chủ yếu là nghiên cứu khí tượng và sự xuất hiện trong không phận Mỹ là ngoài ý muốn, do ảnh hưởng của gió và khả năng tự điều chỉnh hạn chế nên khinh khí cầu đã đi chệch hướng quá xa so với lộ trình dự kiến.

Tuyên bố ngày 16/2 của Bộ Thương mại Trung Quốc không đề cập đến sự cố khinh khí cầu bị bắn rơi, cũng như các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với các công ty Trung Quốc. Thay vào đó, thông báo viện dẫn “chủ quyền quốc gia” là nguyên nhân khiến Bắc Kinh ra lệnh trừng phạt.

Trong một diễn biến liên quan, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết sẽ nói chuyện với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình về việc bắn hạ khinh khí cầu Trung Quốc.

“Tôi sẽ nói chuyện với Chủ tịch Tập Cận Bình và tôi hy vọng chúng ta sẽ nói đến tận cùng của vấn đề này”, ông chủ Nhà Trắng nói và cam kết rằng các nhà ngoại giao Mỹ sẽ thảo luận vấn đề với các đồng nghiệp Trung Quốc.

Tổng thống Biden nhấn mạnh ông không hối tiếc khi ra lệnh cho quân đội Mỹ bắn hạ khinh khí cầu. “Tôi không xin lỗi vì đã bắn hạ khinh khí cầu đó. Chúng tôi sẽ luôn hành động để bảo vệ lợi ích của người dân Mỹ và an ninh của người dân Mỹ", nhà lãnh đạo phát biểu tại Nhà Trắng.

Bên cạnh khinh khí cầu Trung Quốc, quân đội Mỹ sau đó đã bắn hạ tiếp 3 vật thể bay không xác định khác. Tuy nhiên, theo các quan chức Mỹ và Tổng thống Biden, hiện Mỹ chưa biết chính xác ba vật thể này là gì cũng như không có gì cho thấy chúng có liên quan chương trình khinh khí cầu của Trung Quốc.

Bảo Hà