Đàm phán hạt nhân Iran bị đình trệ

Hơn 14 tháng trôi qua, tiến trình đàm phán để hồi sinh thỏa thuận hạt nhân Iran 2015 vẫn chưa đạt được kết quả cuối cùng, thậm chí đang có nguy cơ đổ vỡ khi giai đoạn cuối cùng gặp trở ngại.

Iran không vội và sẽ không lùi bước, nhượng bộ những quyền lợi của quốc gia trong đàm phán - Mỹ mới bên cần Iran trở lại thỏa thuận hạt nhân 2015 hơn. Đó chính là vị thế mà Iran tạo ra trên bàn đàm phán tại Vienna, Áo trong nhiều tháng qua, với nhóm P5+1 mà Mỹ chỉ được tham gia một cách gián tiếp.

Tổng thống Iran tiếp người đồng cấp Venezuela. Ảnh: Reuters.

Iran vẫn đang tự lực phát triển đất nước bất chấp những lệnh trừng phạt chưa được gỡ bỏ. Trong cuộc tiếp Tổng thống Venezuela đang ở thăm Tehran ngày hôm 11/6, Tổng thống Iran Ibrahim Raisi một lần nữa khẳng định điều này, cùng với kế hoạch hợp tác 20 năm với đồng minh Nam Mỹ được ký kết.

“Các lệnh trừng phạt và gây áp lực đối với Iran trong hơn 40 năm qua đã có rất nhiều, nhưng Iran đã quyết định biến các biện pháp trừng phạt này thành cơ hội cho sự tiến bộ của đất nước. Văn kiện hợp tác 20 năm với Venezuela là minh chứng cho ý chí phát triển quan hệ trong các lĩnh vực cụ thể của hai nước”, ông Raisi nhấn mạnh.

Về phía Mỹ và các nước đồng minh phương Tây, sau nhiều tuyên bố “chỉ còn vài tuần nữa” để đàm phán với Iran hoặc là không bao giờ nữa; các nước này thời gian gần đây lại “không mấy mặn mà” thúc giục Iran trở lại đối thoại. Thậm chí, mới đây, Mỹ và các nước châu Âu còn thúc đẩy một Nghị quyết từ Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế IAEA để chỉ trích Iran thiếu hợp tác; khiến Iran tức giận, cắt bớt nhiều camera giám sát của IAEA tại các cơ sở hạt nhân. Tổng giám đốc IAEA, Rafael Mariano Grossi đã gọi màn đáp trả của Iran là một “đòn chí mạng” đánh vào các nỗ lực hồi sinh thỏa thuận hạt nhân 2015.

Hơn 14 tháng qua, đàm phán hạt nhân Iran đã có lúc chạm 1 tay được vào thỏa thuận; giờ đây lại nguy cơ “xôi hỏng, bỏng không”. Tuy nhiên, trạng thái “đàm phán ngưng trệ” sẽ không thể kéo dài mãi khi chương trình hạt nhân Iran đạt được những tiến bộ. Thủ tướng Israel Naftali Bennett ngày 11/6 phải lên tiếng cảnh báo rằng, Iran đang làm giàu urani với tốc độ chưa từng có và tiến rất gần đến mức nguy hiểm là có được vũ khí hạt nhân. Theo ông, nếu không có áp lực từ phương Tây, Iran có thể có một quả bom hạt nhân. Thế giới phải có lập trường kiên định và gửi thông điệp tới quốc gia Hồi giáo này rằng, không có vũ khí hạt nhân, Iran sẽ không phải nhận trừng phạt.

Dù nhiều lần Iran tuyên bố không theo đuổi vũ khí hạt nhân, nhưng trên thực tế,Iran đã tích trữ một lượng lớn urani làm giàu vượt xa mức cần thiết dùng cho điện hạt nhân, với mức độ tinh khiết cao.

Đình Nam (Tổng hợp)