Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung leo thang: Phố Wall sẽ là chiến trường tiếp theo?

Sau khi Trung Quốc đáp trả cuộc chiến tranh thương mại bằng cách siết hoạt động của các doanh nghiệp Mỹ tại Trung Quốc, bắt đầu bằng việc không cho các hãng hàng không mua máy bay của Boeing, ông Trump có thể sẽ lại mở ra một chiến trường khác trong cuộc chiến với phía Trung Quốc: Phố Wall...

Phố Wall sẽ là chiến trường tiếp theo của cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung

 
Washington có vẻ như đã tìm ra một vũ khí mới trong cuộc chiến thương mại đang leo thang của Tổng thống Donald Trump: Loại bỏ các công ty Trung Quốc khỏi các sàn giao dịch chứng khoán Mỹ.

Trong một diễn biến mới nhất, Chính quyền Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump có kế hoạch sử dụng các cuộc đàm phán thuế quan với hơn 70 quốc gia để yêu cầu họ không cho phép Trung Quốc vận chuyển hàng hóa qua quốc gia của họ và ngăn chặn các công ty Trung Quốc đặt trụ sở tại lãnh thổ của họ để tránh thuế quan của Hoa Kỳ.

Tổng thống Donald Trump "ăn miếng trả miếng" trong cuộc chiến tranh thương mại

Trong bối cảnh phía Trung Quốc không ngần ngại khi đáp trả cuộc chiến tranh thương mại với Mỹ bằng động thái siết các hoạt động của những doanh nghiệp Mỹ tại Trung Quốc, các quan chức chính quyền và những người ủng hộ tổng thống Donald Trump đang nghiêng về khả năng nhắm vào gần 300 công ty Trung Quốc đang giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán Hoa Kỳ để trả đũa.

Bộ trưởng Tài chính của ông Trump Scott Bessent nhấn mạnh "Mọi thứ đều có thể xảy ra" khi được hỏi về việc Hoa Kỳ có thể sử dụng biện pháp đáp trả này hay không. Kevin O'Leary của "Shark Tank" và là một đồng minh lớn của ông Trump đã lập luận rằng điều này sẽ giúp gây áp lực buộc Trung Quốc "phải ngồi vào bàn đàm phán". Và Thượng nghị sĩ Rick Scott (Bang Florida), người đã lo ngại về các công ty Trung Quốc trên các sàn giao dịch của Hoa Kỳ từ nhiều năm trước, coi lập trường cứng rắn của ông Trump đối với Trung Quốc là một cơ hội tiềm năng để tăng cường giám sát các thực thể đó và loại bỏ họ một lần và mãi mãi.

Thượng nghị sĩ Rick Scott (Bang Florida) tỏ ra khá cứng rắn trong việc "xử" các doanh nghiệp Trung Quốc đang niêm yết trên Phố Wall để đáp trả phía Trung Quốc trong cuộc chiến tranh thương mại

“Thị trường vốn Hoa Kỳ là niềm ao ước của thế giới, cung cấp quyền tiếp cận vô song đối với nguồn tài chính cho các công ty trên toàn thế giới. Tuy nhiên, đặc quyền này đi kèm với trách nhiệm, chủ yếu trong số đó là tính minh bạch và tuân thủ các quy tắc công bố tài chính của chúng tôi”, Thượng nghị sĩ Rick Scott cho biết trong một lá thư gửi cho Paul Atkins người được cho là sẽ ngồi vào chiếc ghế Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC). “Thật đáng báo động khi các công ty Trung Quốc tiếp tục được hưởng quyền tiếp cận nguồn vốn của Hoa Kỳ trong khi từ chối tuân thủ các quy tắc của chúng tôi”.

Không rõ ý tưởng này đang được chính quyền xem xét nghiêm túc đến mức nào. Nhưng sự chú ý mới về việc hủy niêm yết các công ty Trung Quốc nhấn mạnh cách tiếp cận không có rào cản mà Hoa Kỳ đang thực hiện với Bắc Kinh khi hai gã khổng lồ kinh tế này đang đào sâu hơn vào những gì được coi là một cuộc chiến thương mại kéo dài và có khả năng dẫn tới một kết cục tàn khốc. Các CEO của Phố Wall đang cảnh báo về khả năng thuế quan có thể làm đảo lộn chuỗi cung ứng, đầu tư và tuyển dụng, trong khi nỗi lo suy thoái vẫn còn dai dẳng.

Cựu Chủ tịch SEC Gary Gensler cho biết trong một cuộc phỏng vấn: "Có một khả năng không hề nhỏ là chúng ta sẽ sa lầy trong cuộc chiến thuế quan với Trung Quốc trong một thời gian dài". Năm 2022, Gensler đã giúp đạt được một thỏa thuận mang tính bước ngoặt với Trung Quốc để công khai hồ sơ kiểm toán của các công ty Trung Quốc đang giao dịch tại Hoa Kỳ.

Jeremy Mark, thành viên cấp cao tại Hội đồng Đại Tây Dương, cho biết Hoa Kỳ đang "xem xét tất cả các đòn bẩy khác nhau mà họ có thể sử dụng để gây áp lực lên Trung Quốc và việc niêm yết trên thị trường chứng khoán của các công ty Trung Quốc tại Hoa Kỳ".

Người phát ngôn của đại sứ quán Trung Quốc tại Washington, Liu Pengyu trả lời báo chí rằng "Về nguyên tắc, Trung Quốc luôn khẳng định rằng Hoa Kỳ phải tuân thủ các quy tắc quốc tế về đầu tư và thương mại, tôn trọng luật pháp của nền kinh tế thị trường và ngừng chính trị hóa và vũ khí hóa các vấn đề kinh tế và thương mại".

“Việc làm xói mòn lòng tin của các công ty Trung Quốc vào việc đầu tư tại đây không có lợi cho môi trường kinh doanh của Hoa Kỳ. Việc loại trừ các doanh nghiệp Trung Quốc và thị trường Trung Quốc cuối cùng sẽ gây tổn hại đến lợi ích kinh tế và uy tín quốc tế của Hoa Kỳ” Liu Pengyu nhấn mạnh.

Trong khi đó, phía Nhà Trắng và Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch từ chối bình luận, trong khi Bộ Tài chính không trả lời yêu cầu bình luận về vấn đề này từ phía báo chí Mỹ.

Doanh nghiệp Trung Quốc tại Phố Wall sẽ phải đối mặt với nguy cơ nào?

Nếu Hoa Kỳ thực sự nghiêm túc trong ý tưởng về việc xóa các công ty Trung Quốc khỏi các sàn giao dịch của Hoa Kỳ, họ có thể theo đuổi một số cách. Phần lớn cuộc thảo luận tập trung vào luật năm 2020 được thiết kế để trao cho các cơ quan giám sát kế toán của Hoa Kỳ khả năng tự do kiểm tra các cuộc kiểm toán của các công ty niêm yết tại Hoa Kỳ có trụ sở tại Trung Quốc và Hồng Kông.

Theo luật, được gọi là Đạo luật Giữ các Công ty nước ngoài có trách nhiệm, yêu cầu các công ty niêm yết công khai trên các sàn giao dịch chứng khoán tại Hoa Kỳ phải tiết lộ cho Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ thông tin về các khu vực pháp lý nước ngoài có thể ngăn cản Hội đồng Giám sát Kế toán Công ty Đại chúng (PCAOB) tiến hành thanh tra. Theo luật, các công ty như vậy sẽ bị cấm giao dịch và bị hủy niêm yết khỏi các sàn giao dịch nếu PCAOB không thể kiểm toán các báo cáo được chỉ định trong ba năm liên tiếp. Dự luật cũng yêu cầu các công ty như vậy phải tuyên bố rằng họ không thuộc sở hữu hoặc kiểm soát của chính phủ Trung Quốc.

Gần đây nhất, vào tháng 2/2025, ông Trump đã ban hành một sắc lệnh hành pháp chỉ đạo chính quyền của mình xác định xem "các tiêu chuẩn kiểm toán tài chính đầy đủ có được duy trì" đối với các công ty đó hay không.


Trong báo cáo nghiên cứu vừa được công bố, Jaret Seiberg, Tổng giám đốc, Washington Research Group - Chuyên gia phân tích chính sách dịch vụ tài chính, TD Cowen đã viết rằng "cách nhanh nhất và dễ nhất" là Tổng thống Trump ban hành một loạt các sắc lệnh hành pháp theo thẩm quyền an ninh quốc gia của mình để cuối cùng yêu cầu hủy niêm yết các công ty Trung Quốc khỏi các sàn giao dịch chứng khoán của Hoa Kỳ.

Số tiền các doanh nghiệp Trung Quốc thu được sau các đợt IPO tại Phố Wall trong 10 năm qua.

Chính quyền cũng có thể xem xét cấm các thực thể có lãi suất thay đổi, đây là cấu trúc mà các công ty Trung Quốc thường sử dụng để chào bán cổ phiếu tại Hoa Kỳ, Seiberg nói thêm. Các thực thể có lãi suất thay đổi thực chất chỉ cung cấp cho các nhà đầu tư Hoa Kỳ sự tiếp xúc gián tiếp với công ty Trung Quốc. Lệnh của Trump vào tháng 2 bao gồm một chỉ thị nhằm xem xét lại cấu trúc thực thể có lãi suất thay đổi.

Nhưng cho dù ông Trump có lựa chọn cách nào để xử lý gần 300 "tù binh" là doanh nghiệp Trung Quốc tại Phố Wall thì đều có những thiệt hại khác có thể xảy ra. Thị trường đã bị xáo trộn bởi sự leo thang chóng mặt của cuộc chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc và việc hủy niêm yết hàng loạt có thể gây sốc cho các nhà đầu tư nhiều hơn nữa. Các nhà phân tích tại Goldman Sachs ước tính trong một báo cáo nghiên cứu rằng việc hạn chế các nhà đầu tư Hoa Kỳ khỏi cổ phiếu Trung Quốc có thể dẫn đến khoảng 800 tỷ USD "bốc hơi".

Katherine Martin, giám đốc điều hành tại Rock Creek Global Advisors, người trước đây làm việc tại Văn phòng Quan hệ Quốc tế của SEC, cho biết: "Khả năng gián đoạn thị trường trong điều kiện thị trường hiện tại có thể lớn hơn đáng kể so với thời điểm thỏa thuận với Trung Quốc về quyền tiếp cận các giấy tờ kiểm toán được đàm phán vào năm 2022, đặc biệt là khi không có đủ thời gian để chuyển đổi".

Thái Duy