Hé lộ vụ rửa tiền kỷ lục từ Nga sang châu Âu

Theo các tài liệu mà The Guardian thu thập được, có ít nhất 20 tỷ USD đã được “tuồn” ra khỏi Nga trong vòng 4 năm, khoảng từ giữa năm 2010 đến năm 2014. Tuy nhiên, các nhà điều tra tin rằng con số thực sự của chiến dịch rửa tiền mang tên “The Global Laundromat” (Hiệu giặt toàn cầu) có thể lên đến 80 tỷ USD.


Ngân hàng là “sân sau”?

Trong số 17 ngân hàng có trụ sở tại Anh đang bị cơ quan chức năng điều tra xuất hiện nhiều cái tên lớn như HSBC, Barclays, Llyoyds, Coutts, NatWest và Hoàng gia Scotland. Cụ thể, tài liệu cho thấy, HSBC đã xử lý 545,3 triệu USD tiền mặt thông qua các chi nhánh ở Anh và chủ yếu được chuyển qua chi nhánh Hồng Kông (Trung Quốc).

Ngân hàng Hoàng gia Scotland, thuộc sở hữu 71% của Chính phủ Anh, đã xử lý 113,1 triệu USD. Ngân hàng Coutts chấp nhận thanh toán 32,8 triệu USD. NatWest cho phép thông qua 1,1 triệu USD. Trong khi đó, các ngân hàng còn lại được ước tính cũng đã xử lý gần 740 triệu USD cho các hoạt động rửa tiền của tội phạm Nga.

Không chỉ các ngân hàng tại Anh, các ngân hàng lớn ở Mỹ cũng có liên quan khi đã xử lý hơn 63,7 triệu USD trong vụ này. Trong đó, Citibank và Bank of America đã lần lượt thông qua 37 triệu USD và 14 triệu USD. Hồ sơ “The Global Laundromat” thu được bởi Dự án Báo cáo thông tin về tội phạm có tổ chức và tham nhũng (OCCRP) chia sẻ với The Guardian và các đối tác truyền thông ở 32 quốc gia trên toàn cầu cho biết, có khoảng 70.000 giao dịch ngân hàng đã được thực hiện, trong đó có 1.920 giao dịch tại Anh và 373 giao dịch tại Mỹ.

Các dữ liệu trên cũng là một phần kết quả điều tra do Cảnh sát Latvia và Moldova thực hiện tại 96 nước, vùng lãnh thổ trong vòng 3 năm qua về các hoạt động rửa tiền xuyên biên giới. Theo điều tra của tờ Independent, trong suốt thời gian dài, số tiền tới hàng chục tỷ USD đã được chuyển từ Moldova, Nga… cho các công ty Anh mà không bị phát hiện.

Bằng cách này, các doanh nghiệp hợp pháp (trong đó có ngân hàng) đã hoạt động nhiều năm hoặc mới thành lập lén lút thực hiện các giao dịch giả. Một khi các quỹ bất hợp pháp được hợp thức hóa tại Anh, tiền cũng  được đổ vào hệ thống ngân hàng EU, nơi được xem là có những quy định nghiêm ngặt và cuối cùng “tiền bẩn” đã được lột xác thành những đồng tiền sạch, không hề bị kiểm duyệt. Và dĩ nhiên những người có thẩm quyền ở Moldova và Ukraine hay Nga… đã được trả một khoản tiền lớn để bao che cho các giao dịch bất hợp pháp này.

500 đầu mối tham gia 

Các nhà điều tra ước tính có khoảng 500 người tham gia vào phi vụ này, bao gồm một số nhân vật chính trị, Ngân hàng Matxcơva, những người giàu có ở Nga và các nhân vật làm việc hoặc có kết nối với Tổng cục An ninh Liên bang Nga (FSB).

The Guardian cũng tiết lộ, Ngân hàng Deutsche của Đức là một trong số hàng chục tổ chức tài chính phương Tây đã xử lý số tiền ít nhất 20 tỷ USD này. Đầu năm nay, Ngân hàng Deutsche  dính 2 án phạt tiền (tổng cộng 630 triệu USD) ở Mỹ và Anh với cáo buộc để xảy ra các giao dịch rửa tiền lên tới 1 tỷ USD tại chi nhánh ở Nga. Chỉ cách đó vài tuần, ngân hàng này đồng ý trả Mỹ số tiền 7,2 tỷ USD cho những hành vi bất hợp pháp và “tiến hành cho vay vô trách nhiệm” trước cuộc khủng hoảng tài chính.

Trước đó, Cơ quan chống tội phạm quốc gia (NCA) lên tiếng cảnh báo, mặc dù Anh là quốc gia đang có các chuẩn mực mang tính quốc tế về phòng chống nạn rửa tiền nhưng nạn rửa tiền khiến cho Anh mất danh tiếng.

Theo Văn phòng chống ma túy và tội phạm Liên hợp quốc, các tổ chức buôn bán ma túy đã ngang nhiên rửa tiền thông qua các ngân hàng Âu - Mỹ. Tuy nhiên, không một quốc gia nào phát hiện và tố giác, thậm chí còn chào đón bởi ngân hàng đang “đói” tiền mặt, trong bối cảnh khủng hoảng tài chính kéo dài. Vì vậy, nguyên tắc “im lặng là vàng” đã và đang được các ngân hàng Anh lựa chọn.