Mỹ nhận thua trước Nga về tác chiến điện tử?

Lầu Năm Góc đã phải thừa nhận việc mất vị trí dẫn đầu lĩnh vực tác chiến điện tử, và họ đã phải lập một Ủy ban để đốc thúc việc này.

Nguyên nhất Mỹ mất thế dẫn đầu

Vào hôm 17/03, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Robert Work đã kí biên bản thành lập Uỷ ban Tác chiến điện tử. Được điều hành bởi lãnh đạo phụ trách mua bán vũ khí Frank Kendall và phó Chủ tịch Bộ Tổng tham mưu, Đô đốc James Winnefeld, Uỷ ban này có mục tiêu giữ vững vị thế của Mỹ trong lĩnh vực quang phổ điện từ.

Theo thông báo của ông Work, Uỷ ban này sẽ tìm cách giúp Bộ Quốc phòng Mỹ giữ vững lợi thế trong lĩnh vực tác chiến điện tử. “Chúng tôi vẫn đang dẫn đầu, nhưng tôi nghĩ rằng vị thế này đang dần mai một một cách nhanh chóng”, ông Work nói.

Có một vài nguyên nhân dẫn đến tình trạng Mỹ đã không tập trung vào phát triển lĩnh vực này trong những năm qua. Theo cựu chủ tịch Hội đồng khoa học quốc phòng, Paul Kaminski, một trong những lí do của việc này là Mỹ đã tự hài lòng với việc Liên bang Xô-viết sụp đổ và ngừng đầu tư vào phát triển các hệ thống tác chiến điện tử.

Một nguyên nhân khác là sau vụ khủng bố 11/09, Mỹ bước vào giai đoạn chống khủng bố và quân đội trở nên ít tập trung hơn và các mối đe dọa điện tử công nghệ cao.


Vào năm 2014, Hội đồng khoa học quốc phòng đã đề nghị phân bổ thêm 2 tỉ USD trong ngân sách quốc phòng nhằm tăng cường khả năng tác chiến điện tử. Điều này được đề cập sau khi hàng loạt điểm yếu của các hệ thống vũ khí Mỹ bị phanh phui.

F-35, loại máy bay hiện đại bậc nhất của Mỹ và có chi phí phát triển lên tới 400 tỉ USD, được cho là thiếu khả năng chiến đấu nếu không được hỗ trợ bởi máy bay tấn công điện tử F-18 Growler. Nếu không có sự hỗ trợ từ F-18, F-35 không thể sống sót chỉ một ngày trong thực chiến, theo đánh giá của Lầu Năm Góc.

Hải quân Mỹ cũng đã tìm ra lỗi thiết kế với loại tàu chiến bờ biển mới bao gồm cả bộ phận điện tử. Để khắc phục lỗi này, Bộ Quốc phòng Mỹ đã có kế hoạch đóng một phiên bản nâng cấp của mẫu tàu chiến với việc cải thiện hệ thống tác chiến điện tử, radar 3D mới và sonar mảng đa nhiệm.

Ngoài ra, một đô đốc cấp cao của hải quân Mỹ cũng vừa đề xuất phương án mua thêm nhiều máy bay tấn công điện tử F-18 Growler để tăng cường khả năng cảnh báo sớm và sẵn sàng chiến đấu.

Yếu điểm của Mỹ còn thể hiện ở chỗ Washington lấy lý do chiến đấu với những kẻ thù lạc hậu là khủng bố làm nguyên nhân cho việc không chú ý phát triển chiến tranh điện tử. Tuy nhiên những gì Mỹ thể hiện trong cuộc chiến với tổ chức khủng bố IS đã bộc lộ nhiều điểm yếu.


Khi đối diện với một khu vực tác chiến rộng lớn như sa mạc, hoặc các địa hình phức tạp như thành phố, khả năng tác chiến của máy bay Mỹ, với những loại vũ khí thông minh không được như mong đợi.

Bằng chứng đó là các chiến dịch không kích của Mỹ vào Nhà nước Hồi giáo IS tự xưng không mang lại hiệu quả tích cực, trong khi tiêu tốn hơn 1 tỷ USD mỗi tháng. Đáp lại, họ vẫn cần các lực lượng mặt đất từ binh lính bản địa của Iraq, người Kurd. Và các thiết bị tác chiến của Mỹ chỉ mang tính chất yểm trợ.

Đồng thời, Lầu Năm Góc cũng đã đưa ra nhiều báo cáo thừa nhận khả năng tấn công chính xác của Mỹ còn yếu kém khi trong các cuộc không kích nhằm vào khủng bố, Mỹ cũng lấy đi không ít sinh mạng dân thường.

Ai sẽ dẫn đầu?

Vấn đề đặt ra ở chỗ, nếu để mất vị trí dẫn đầu, thì vị trí này sẽ rơi vào tay ai. Thực tế công nghệ vũ khí, thị trường vũ khí thế giới luôn tồn tại hai thế lực, hai trường phái vũ khí là Mỹ và Nga. Nga luôn xếp thứ hai sau Mỹ từ sau khi Liên Xô sụp đổ đến nay.

Việc Mỹ thừa nhận đang dần mất vị trí dẫn đầu không khác gì việc công nhận Nga sẽ vượt lên trong tương lai gần.

Tạp chí Armyrecognition dẫn thông cáo báo chí của Bộ quốc phòng Nga cho biết, Quân đội Nga sẽ đưa vào hoạt động khoảng 20 loại hệ thống tác chiến điện tử thế hệ mới trong thời gian sắp tới và đây chỉ là một phần trong chương trình mua sắm quốc phòng của Nga trong năm 2015.


Trong đó có ít nhất 10 loại hệ thống tác chiến điện tử đã hoàn tất quá trình phát triển và đã được Bộ quốc phòng Nga đặt hàng. Các hệ thống tác chiến điện tử mới này bao gồm: Krasukha-2, Murmansk-BN, Borisoglebsk-2, Krasukha-S4 và Svet-KU.

Đa phần các tổ hợp tác chiến điện tử này đều đã hoàn thành các bài kiểm tra cấp nhà nước của Nga cũng như đáp ứng các yêu cầu về khả năng cơ động và độ tin cậy do Quân đội Nga đề ra.

Cũng cần lưu ý rằng trong chương trình hiện đại hóa quân đội của Nga thì lực lượng tác chiến điện tử là một trong ưu tiên hàng đầu, bằng chứng là việc nước này chi hàng tỷ USD cho việc phát triển và mua sắm các tổ hợp chiến điện tử thế hệ mới.

Trước đó Quân đội Nga cũng đã bắt đầu đưa vào trang bị số lượng hạn chế các tổ hợp tác chiến điện tử mặt đất tiên tiến như Borisoglebsk-2V hay Moskva-1 cho một số lữ đoàn bộ binh cơ giới.

Trong bối cảnh hai quốc gia đang có những đối đầu với nhau đầy căng thẳng. Việc thua thiệt trong lĩnh vực công nghệ quan trọng nhất trong chiến tranh hiện đại là tác chiến điện tử sẽ chỉ mang lại những tin rất xấu cho tương lai nước Mỹ.