IMF ở Ukraina: Lấy tiền đâu ra, thưa ông Arseni?

© Photo: AP/Eric Vidal

Như nhận xét của các chuyên viên, văn kiện này về thực chất là phiên bản rút gọn của thỏa thuận liên minh. Thế nhưng không đề xuất bất kỳ biện pháp cụ thể nào để đưa Ukraina thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng.

“Bản đồ lộ trình” cải cách Ukraina liệt kê những thay đổi cần tác động đến hầu như toàn bộ các khía cạnh của đời sống xã hội - từ quốc phòng và dân sinh cho đến chính sách thuế khóa và quản lý nhà nước. Có hy vọng rằng trong lộ trình này sẽ hoạch định những hành động triệt để hơn.

Nhưng rốt cuộc trong văn kiện chỉ chứa đựng những kế hoạch không thực tế hoặc ít khả thi. Thêm nữa là chẳng hề có một gợi ý nào về phương cách đạt tới các mục tiêu tiềm năng, - như nhận định của ông Andrei Suzdaltsev, chuyên viên từ Trường Kinh tế cấp cao.

“Văn kiện xa cách tình hình hiện thực ở Ukraina đến mức kinh ngạc. “Lộ trình” cải cách dường như chép ra từ một cuốn sách giáo khoa. Thực tế đang diễn ra chiến tranh, một bộ phận của nền kinh tế bị phá hủy, bộ phận khác trong trạng thái uể oải không có sức sống, đà rơi GDP ở mức 7-8%, mà mỗi tháng cần chi hàng tỷ USD để hỗ trợ đồng grivna – tất cả những cái đó không được tính đến. Và ngoài ra có một câu hỏi đơn giản là, lấy đâu ra tiền cho cuộc cải cách như vậy?”.

Đội ngũ chuyên viên của Quỹ Tiền tệ Quốc tế đã đánh giá kết quả công việc của chính phủ Yatsenyuk. Và họ gọi đó là kết quả đáng buồn - Ukraina đã thất bại khi thực hiện cuộc cải cách mà Quỹ khuyến nghị. Dù sao chăng nữa, tạm thời Kiev còn tìm thấy những người muốn chia sẻ gánh nặng tài chính. Chẳng hạn, trong những ngày tới sẽ ký thỏa thuận, theo đó Ngân hàng Đầu tư châu Âu sẽ cho Ukraina vay 200 triệu euro. Người ta tuyên bố rằng số tiền đó sẽ được phân bổ để khôi phục hệ thống hỗ trợ đời sống và cơ sở hạ tầng của vùng Donbass.

Nhưng ở đây có điều khó hiểu. Bởi những nơi mà hệ thống hỗ trợ đời sống bị thiệt hại nặng nề hơn cả thì hiện vẫn do lực lượng dân quân kiểm soát. Kiev làm thế nào để khôi phục cơ sở hạ tầng trên địa bàn này? Trên thực tế, để làm như vậy cần tiếp tục hoạt động chiến sự và giành lại lãnh thổ từ tay dân quân, sau đó mới có thể tính chuyện khôi phục. Nhưng như vậy sẽ là tiếp diễn chiến tranh. Và 200 triệu euro chỉ là muối bỏ biển, bởi ở Donbass đã phá hủy toàn bộ các thành phố.

Động thái hội nhập châu Âu của Ukraina đã thổi bay của phương Tây rất nhiều tiền. Túi tham của Kiev không có đáy, và không một ai biết được là những khoản tiền ấy biến đi đâu. Thậm chí Tổng thống Cộng hòa Czech Zeman mới đây đã tuyên bố rằng hỗ trợ tài chính cho Maidan là lãng phí tiền bạc vô nghĩa. Bởi Ukraina đã trút một phần tiền trả nợ, cải cách, phát triển dân chủ vào đường hào chiến tranh. Còn khối lượng tiền “khủng” đổ vào Ukraina đã như gió cuốn bay trong thảo nguyên bất tận. Vì vậy mà cả IMF cũng đang phải thận trọng hơn trong quan hệ với Ukraina.