Dọa có bom, trộm cắp đang khiến các hãng hàng không Việt Nam “đau đầu”

Năm 2014 đã ghi nhận 2 vụ việc làm uy hiếp an toàn bay đó là vụ máy bay dân sự và trực thăng quân sự suýt xảy ra va chạm, vụ mất điện tại trung tâm điều hành bay tại sân bay Tân Sơn Nhất. Trong hai sự cố này, sự cố mất điện tại trung tâm điều hành bay vào ngày 20.11 được đánh giá là nghiêm trọng.


Nói về văn hóa an toàn hàng không tại buổi Tọa đàm về văn hóa an toàn hàng không được tổ chức vào chiều nay (21.1) do Ủy ban An toàn giao thông quốc gia (UBANGTQG), Cục Hàng không Việt Nam và Báo Sài Gòn Giải Phóng phối hợp tổ chức tại TPHCM, ông Khuất Việt Hùng – Phó Chủ tịch chuyên trách UBANGTQG khẳng định: “Trong số những nguyên nhân dẫn đến không an toàn giao thông nói chung mà đặc biệt là an toàn hàng không thì nguyên nhân con người là quan trọng nhất.
 

Thực tế cho thấy, trong hoạt động đời sống của người dân quanh khu vực có công trình hàng không đã gây ảnh hưởng đến an toàn bay. Cụ thể như các hành vi trồng cây trái phép gây cản trở tầm nhìn, tĩnh không, thả gia súc vào sân bay, đi tắt qua đường cất, hạ cánh, thả diều, đốt rơm rạ hoặc nghiêm trọng hơn là phá hoại, lấy cắp trang thiết bị hàng không.
 
Qua rà soát, những hành vi gây nguy hiểm của hành khách khi tham gia giao thông hàng không cũng bị phát hiện như hút thuốc trên máy bay, lấy áo phao, tự mở của thoát hiểm, tung tin có bom trên máy…Những hành vi này ngày càng tăng làm ảnh hưởng xấu đến công tác đảm bảo an toàn hàng không.
 
Theo báo cáo của các hãng hàng không thì tuy không có tai nạn xảy ra trong suốt 18 năm nay nhưng sự cố hàng không vẫn thường hay xảy ra và các hãng đang cố kéo giảm tình trạng này. Theo đại diện Tổng công ty hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines - VNA) thì tuy mức độ nguy hiểm đến an toàn bay được kéo giảm nhưng vẫn xảy ra những sự cố. Cụ thể, trong năm 2014, hãng đã gặp 2 sự cố hỏng động cơ máy bay.
 
Về vấn đề an ninh, an toàn cho hành khách, trong năm 2014 đã xảy ra 22 vụ dùng giấy tờ giả để lên máy bay, 26 vụ mang theo vật cấm. Đặc biệt, hành vi trộm cắp trên máy bay diễn biến phức tạp. Theo đại diện VNA, trong thời gian gần đây, tình trạng trộm cắp trên máy bay xảy ra một cách có tổ chức, chuyên nghiệp do nhiều nhóm tội phạm nước ngoài thực hiện. Mặc dù phía VNA đã tăng cường kiểm soát nhưng tình hình vẫn không được cải thiện mà còn tăng. Năm 2013, xảy ra 12 vụ thì đến 2014 thì xảy ra 20 vụ. Để hạn chế tình trạng này, VNA đề nghị được tăng cường phối hợp với các bộ, ngành liên quan mà đặc biệt là bộ Công an, Quốc phòng.
 
Theo thống kê của VNA, năm 2014 đã có 20 vụ trộm cắp trên máy bay được ghi nhận. Các hành vi khác như gây rối, không chấp hành hướng dẫn, hút thuốc lá trên máy bay, sử dụng điện thoại di động, dọa có bom, chất nổ trên máy bay, tự mở của thoát hiểm đều tăng so với năm 2013. Tương tự, tình hình hành khách có hành vi uy hiếp an toàn bay của hàng Vietjet Air, Jetstar Pacific Airlines cũng diễn biến theo chiều hướng tăng.
 
 
Về công tác quản lý bay, năm 2014 đã ghi nhận 2 vụ việc làm uy hiếp an toàn bay đó là vụ máy bay dân sự và trực thăng quân sự suýt xảy ra va chạm, vụ mất điện tại trung tâm điều hành bay tại sân bay Tân Sơn Nhất. Trong hai sự cố này, sự cố mất điện tại trung tâm điều hành bay vào ngày 20.11 được đánh giá là nghiêm trọng.
 
Theo ông Nguyễn Đình Công – Phó Tổng giám đốc Tổng Cty quản lý bay Việt Nam hiện nay, hoạt động bay gia tăng gây ảnh hưởng đến an toàn bay. Qua năm 2015, Tổng Cty sẽ nâng cao trách nhiệm văn hóa an toàn từ cá nhân đến tập thể. Đơn vị sẽ rà soát lại toàn bộ hệ thống đường bay không lưu và dân sự, rà soát lại toàn bộ quy trình tác nghiệp toàn hệ thống để xác định mối nguy hiểm. Đồng thời, tổng Cty sẽ bố trí, sắp xếp lại lực lượng kiếm soát viên không lưu. Ngoài ra, sẽ xây dựng văn hóa an toàn, kêu gọi các tổ chức khác tham gia.
 
Trong một nhóm 6 đề xuất trước mắt để nâng cao văn hóa an toàn hàng không thì vấn đề về con người vẫn là trọng tâm. Chất lượng nhân viên khi tuyển dụng sẽ được nâng cao; tăng cường chất lượng đào tạo chuyên môn sau tuyển dụng; hoàn thiện hệ thống kiểm, cấp chứng chỉ VAR; hiện đại hóa các hệ thống kiểm soát nhân viên hàng không và hành khách; tuyên truyền sâu rộng đến người dân. Ngoài ra, trong thời gian trước mắt, các biển cảnh báo “cấm” các hành vi uy hiếp an toàn hàng không cùng mức xử phạt tiền sẽ xuất hiện trên máy bay.