Báo Mỹ: Tạo kịch bản khủng hoảng Qatar, Trump tặng quà Putin

Kịch bản khủng hoảng không hoàn hảo, tạo ra những lỗ hổng chết người

The New York Times ngày 17/7 bình luận, trong hai tháng qua, dù Mỹ đạt được những thành quả quan trọng như việc đẩy IS khỏi Mosul tại Iraq hay tạo ra vị thế mới trong cuộc chiến Syria, thì cũng không đáng kể so với việc Mỹ tạo cơ hội cho Nga nâng cao ảnh hưởng tại Trung Đông, qua kịch bản khủng hoảng Qatar

Tờ báo Mỹ cho rằng: “Tổng thống Trump đã giúp Ảrập Saudi tạo ra sự chia rẽ trong liên minh Hồi giáo dòng Sunni, lực lượng quan trọng trong cuộc chiến chống IS, qua đó tạo điều kiện cho Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ tiến gần nhau hơn và trở nên cởi mở để hợp tác với Iran và Nga”.


Và điều đó vô hình chung đã làm gia tăng sự mâu thuẫn đã tồn tại từ rất lâu trong thế giới Hồi giáo, đó là mâu thuẫn giữa những nước Hồi giáo dòng Sunni với những nước Hồi giáo dòng Shiite, gây ảnh hưởng rất xấu cho chiến lược của Mỹ.

Theo The New York Times, sai lầm nghiêm trọng nhất là khi cuộc khủng hoảng Qatar đã xảy ra, ông Trump lại chỉ trích Doha, điều đó tạo động lực cho Riyadh đẩy mạnh cuộc khủng hoảng, quyết cô lập Qatar bằng bản danh sách 13 yêu cầu.

Động thái này đã gây chia rẽ trong liên minh Hồi giáo Sunni và biến liên minh này thành hai phe, một bên là Qatar cùng với Thổ Nhĩ Kỳ đối trọng với Ả-rập Saudia cùng các quốc gia trong liên minh phong toả Qatar và và Jordan.

Đặc biệt, khi cuộc khủng hoảng vùng Vịnh gây ra sự chia rẽ của liên minh Hồi giáo dòng Sunni tại Trung Đông đã cho khiến nhóm các nước thứ ba là Kuwait, Oman và Iraq có phản ứng tiêu cực với cuộc khủng hoảng.

Bởi từ việc Mỹ tạo điều kiện cho Ả-rập Saudi thể hiện kịch bản qua cáo buộc Qatar đồng phạm khủng bố, Washington quên rắng đó là lời cảnh báo với Kuwait, Iraq và Oman rằng họ cũng sẽ phải đối mặt với kịch bản này nếu Riyadh được bật đèn xanh tạo nguy hiểm cho họ.

Washington đã quá chủ quan khi tin rằng kịch bản sẽ sớm kết thúc với cả Qatar và liên minh phong toả Qatar đều thua, chỉ có Mỹ là thắng, tuy nhiên Washington không ngờ Doha không phải là kẻ yếu bóng vía.

Không những vậy Doha còn đưa Washington vào thế khó xử, ngoài việc áp dụng chính sách ngoại giao vũ khi lấy vốn lận lưng, Qatar còn tìm kiếm sự hỗ trợ từ từ Thổ Nhĩ Kỳ và Iran, khiến Washington nhìn đối thủ và kẻ thù bắt tay với đồng minh mà không thể làm gì được.

Thừa cơ, Tổng thống Erdogan còn hối thúc Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ thông qua dự luật cho phép quân đội nước này được triển khai tại Qatar, Iran thì mở cầu hàng không với Qata, quá đó phá vỡ sự cô lập của Ả-rập Saudi và liên minh phong toả.


“Rõ ràng, Tổng thống Trump đã hành động mà không hiểu sự phức tạp của tình hình chính trị tại Trung Đông - một hành động vội vã để rồi vướng vào chính cái bẫy của chính mình và phải nhận lãnh hậu quả nặng nề không thể cân đong đo đếm được”, The New York Times bình luận.

Mặc dù Ngoại trưởng Rex Tillerson đã tới khu vực Trung Đông để sửa chữa sai lầm, nhưng dường như mọi việc đã đi quá xa nên vấn đề không thể giải quyết một sớm một chiều, ngay cả khi Washington có sự giúp sức của Paris.

Tạo điều kiện tốt nhất cho Nga nâng cao vị thế tại Trung Đông

Theo The New York Times, ông Trump tự hào về phương châm hành động không thể đoán biết để đưa đối thủ, đồng minh vào mê hồn trận, nhưng với ông Putin thì đó lại là cơ hội không thể bỏ lỡ.

Trong cuộc khủng hoảng Qatar, Nga đã tỏ ra rất thức thời. Moscow một mặt hỗ trợ Doha sau khi Ngoại trưởng Qatar đến thăm Moscow, một mặt kêu gọi liên minh phong toả không làm phức tạp thêm tình hình.

Hành động của người Nga không khác những gì mà Ngoại trưởng Tillerson thực hiện trong chuyến “công du phá khủng hoảng”, chỉ có điều Moscow thực hiện điều đó trước người Mỹ.

“Ông Trump nên hỏi tại sao người Nga lại làm như vậy”, The New York Times nêu vấn đề. "

Và theo tờ báo Mỹ, câu trả lời là Washington nên xem xét lại lượng dầu chảy từ Vịnh Ba Tư và các vùng sa mạc Ả-rập sang phương Tây.

“Đối với Nga, điều đó giúp Moscow biến các nước trong khu vực, hoặc trở thành đối thủ, hoặc trở thành đối tác của Nga. Dầu thô là nguồn lực hợp lý để củng cố niềm tin của ông Putin về việc khôi phục lại vị thế của Nga như một cường quốc có khả năng thách thức Mỹ”, The New york Times nhận định.


Tờ báo Mỹ cho rằng, nếu Nga trở thành người bảo trợ hoặc là nhà cung cấp trang thiết bị quân sự cho các quốc gia Trung Đông, điều đó sẽ giúp Moscow tăng cường khả năng tiếp cận Địa Trung Hải và Vịnh Ba Tư - nơi không chỉ quan trọng về mặt quân sự , mà còn như là van điều tiết dòng chảy cung cấp năng lượng toàn cầu.

Sai lầm của chính quyền Obama trong cuộc chiến Syria đã cung cấp cho ông Putin một chỗ đứng vững chắc ở Trung Đông, từ đây Nga đã tạo ra mối quan hệ hợp tác chiến lược với Iran và ngày càng có sự hiểu biết chung với Thổ Nhĩ Kỳ.

Sai lầm của chính quyền Trump đã cung cấp cho ông Putin những phương tiện để hiện thực hoá ước vọng còn lớn hơn, đó là cơ hội để dẫn đầu một liên minh rộng rãi với các quốc gia nắm trong trục lợi ích Mỹ.

"Không chỉ Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ, Iran và những đồng minh của Iran, mà cả những người Hồi giáo dòng Shiite ở Iraq và có khả năng là cả Oman sẽ tách trục khỏi trục Mỹ, tham gia vào một trục mới với tầm ảnh hưởng của Nga", theo The New York Times kết luận.