Nga nắm mọi lá bài chủ chốt ở Trung Đông

Thỏa thuận ngừng bắn Syria mà Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và người đồng cấp Nga Sergey Lavrov thông báo đêm 9-9 tại Geneva đồng nghĩa với việc Washington đã “bàn giao” các vấn đề Syria cho Tổng thống Nga Vladimir Putin và quân đội nước này.

Tiếng vang từ các sáng kiến được ấp ủ trong tuần này tại Washington, Moscow, Ankara, Tel Aviv và Hội nghị Thượng đỉnh G20 chỉ làm sao nhãng những thỏa thuận lặng lẽ vừa đạt được giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ - hai nhân tố lớn sẽ kiểm soát các vấn đề khu vực. Những sự kiện làm thay đổi cuộc chơi đã diễn ra ở Hàng Châu (Trung Quốc) mà không hề phô trương, đó là cuộc đàm phán giữa hai nhà lãnh đạo Nga-Mỹ và cuộc gặp thành công hơn giữa ông Putin và Erdogan.

Ông Putin hầu như đã đóng sập cánh cửa tăng cường hợp tác giữa Moscow với Washington ở Syria. Nhà lãnh đạo này được cho là đã thông báo một cách đầy kiêu ngạo với ông Obama rằng, Nga hiện đang nắm mọi lá bài chủ chốt để kiểm soát cuộc xung đột Syria. Có thể nói, Tổng thống Putin đã giành lấy những quân bài cuối cùng khi bí mật thỏa thuận hợp tác với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan để vạch ra những bước đi tiếp theo ở Trung Đông. Do đó, hội nghị G20, thay vì thúc đẩy thỏa thuận mới Mỹ-Nga, lại thành nơi thúc đẩy một mối quan hệ đối tác mới giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ. Đáp lại, Ankara sẽ rút lại sự ủng hộ đối với các nhóm nổi dậy thân Mỹ và thân Saudi Arabia đang chống quân đội của Tổng thống Syria Bashar al-Assad cùng các đồng minh ở khu vực phía Bắc Aleppo. Những nhượng bộ của Thổ Nhĩ Kỳ có thể giúp ông Putin thuyết phục nhà lãnh đạo Syria đồng ý với kế hoạch của ông Erdogan. Phương Tây cũng nhìn thấy lợi ích của việc thiết lập vùng an ninh theo kế hoạch vì điều này thực tế sẽ tạo chỗ trú ẩn an toàn cho người tị nạn Syria và giảm bớt dòng người tị nạn đang khiến châu Âu lo lắng.

Tổng thống Erdogan đã qua mặt Mỹ để đạt thỏa thuận với nhà lãnh đạo Nga về cách tiến hành những bước đi tiếp theo của cuộc xung đột Syria. Do đó, khi Ngoại trưởng Mỹ gặp người đồng cấp ở Geneva hôm 8, 9-9 để bàn về vấn đề Syria, hai bên không còn nhiều chuyện để nói, ngoài việc tiếp tục phối hợp lực lượng không quân tại Syria và phía Đông Địa Trung Hải.

Trong khi đó, Moscow đang thúc đẩy công tác chuẩn bị tổ chức cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo Israel và Palestine, như thông báo ngày 8-9 của Bộ Ngoại giao Nga. Moscow đang rất muốn tiếp quản những gì mà Chính quyền Obama đã thất bại. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ liệu Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas có vội vàng tham gia kế hoạch của nhà lãnh đạo Nga hay không, việc được cho là có thể hạ thấp hình ảnh của ông Obama trong những tháng cuối cùng của nhiệm kỳ, nhất là khi cuộc chạy đua vào Nhà Trắng vẫn chưa ngã ngũ và cũng không ai dám chắc về những chính sách mà tân tổng thống Mỹ sẽ theo đuổi.