Người Nga sẽ có cơ chế giải quyết tranh chấp với quan chức

Trong các tòa án thẩm quyền chung của Nga có thể sẽ xuất hiện những Hội đồng đặc biệt về các vụ án hành chính. Quyết định tương ứng đã được Hội nghị Tòa án Tối cao Liên bang Nga thông qua.

Như vậy, công dân Nga sẽ có trong tay công cụ thực sự để giải quyết tranh chấp với các quan chức nhà nước.

Ngày càng có nhiều công dân và các tổ chức Nga đấu tranh đòi hỏi quyền lợi của mình trong các tranh chấp với quan chức tại tòa án. Trong năm 2011, hơn 140.000 quyết định của các quan chức đã bị kháng kiện tại tòa. Hiện nay những khiếu nại của dân Nga về những hành động bất hợp pháp, theo ý họ, của những đại diện quan chức chính quyền và các sáng kiến lập pháp đều được hội đồng các vụ án dân sự xem xét - cùng với các vụ ly hôn, tiền cấp dưỡng cho trẻ, các khoản vay chưa thanh toán và những vấn đề sinh hoạt khác. Do vậy, nhu cầu đòi hỏi cần phải có một cơ quan tư pháp đặc biệt để giải quyết vấn đề tranh chấp giữa công dân và các quan chức ngày một trở nên cấp thiết hơn.

Ông Vladimir Putin đã nói về sự thiết yếu phải giải quyết vấn đề này trong Thông điệp Tổng thống gửi Quốc hội Liên bang Nga ngày 12 Tháng 12 năm 2012. Việc thiết lập những Hội đồng đặc biệt giải quyết các vụ án hành chính sẽ làm cấu trúc của các cơ quan tư pháp trở nên hoàn thiện hơn, còn người dân sẽ nhận được một cơ chế thực sự để bảo vệ quyền lợi của mình trong trường hợp xảy ra tranh chấp với Nhà nước hoặc những đại diện cụ thể của nó, Tòa án Tối cao tin tưởng. Nhân đây cũng nói thêm rằng Tòa án tối cao cũng đã có Ban phụ trách các vụ án hành chính của mình và hoạt động của nó được đánh giá là rất hiệu quả. Bây giờ, dự kiến sẽ mở rộng mô hình này ở các tòa án thẩm quyền chung.

Tuy nhiên, một số các chuyên gia cho rằng những bước đề xuất như trên là chưa đủ. Việc thiết lập những Hội đồng án hành chính là hợp lý chỉ trong trường hợp đây là bước đi đầu tiên, tiếp theo đó phải là việc thành lập các tòa án hành chính độc lập, Chủ nhiệm bộ môn luật của Viện Vật lý và Công nghệ Boris Nadezhdin nêu ý kiến:

“Những gì được đề xuất hiện nay là một giải pháp khá yếu. Bởi vì nó không phải là một hệ thống đặc biệt, không có thẩm quyền đặc biệt, mà chỉ nằm trong cơ cấu của các tòa án thẩm quyền chung thông thường, ngoài hai Hội đồng hiện có sẽ thiết lập thêm Hội đồng thứ ba để bổ sung. Có nghĩa là hiện nay trong các tòa án thẩm quyền chung có hai hội đồng chịu trách nhiệm các vụ án dân sự và hình sự. Và đề nghị thành lập hội đồng thứ ba về các vụ án hành chính. Về nguyên tắc, bản thân việc này không tồi. Sẽ là tốt nếu như có những thẩm phán có thể đào sâu tìm hiểu các vụ việc của cơ quan nhà nước, quyền lợi của các quan chức, quyền của công dân…. Đối với một bước đi trung gian thì đây là một điều bình thường. Nhưng nhìn chung thì đây chỉ là một quyết định nửa vời”,- ông Boris Nadezhdin nhận xét.

Tuy vậy, các chuyên gia không loại trừ khả năng Tòa án Tối cao trước tiên sẽ thành lập các hội đồng, bắt đầu thực hành hành chính, đào tạo thẩm phán, và sau đó chuyển sang việc thành lập các tòa án hành chính đặc biệt trên cơ sở hình thành những điều kiện cần thiết. Trong trường hợp ngược lại, các thẩm phán buộc phải giải quyết cả những vụ án dân sự lẫn án hành chính sẽ không thể đi sâu tìm hiểu kỹ lưỡng những vấn đề khúc mắc trong quan hệ giữa công dân và các quan chức chính phủ. Và ý tưởng tốt đẹp này sẽ có thể trở nên vô ích. Ngoài ra, cộng đồng chuyên gia Nga cũng nói về việc cần thiết phải phát triển Bộ luật đặc biệt về Tư pháp hành chính song song với Bộ luật tố tụng dân sự và Bộ luật hình sự. Trong trường hợp này sẽ không nảy sinh những nghi vấn về việc các thẩm phán hành chính đang bảo vệ lợi ích của ai – lợi ích của người dân hay của các quan chức.