Nga “thu hồi” nhân tài

Nội các Nga vừa phê duyệt kế hoạch giai đoạn 2013-2020 cho chương trình hồi hương người Nga ở nước ngoài.

Theo Đài Tiếng nói nước Nga, chương trình hồi hương này sẽ được chi khoảng 22 tỷ rúp (khoảng 700 triệu USD) từ ngân sách liên bang. Đây là một phần trong chiến lược “thu hồi” nhân tài về phát triển đất nước của Nga, được dự đoán sẽ là cuộc cạnh tranh giành giật với các nước châu Âu.

                   
           Giữ chân và thu hút các nhà khoa học về nước là nhiệm vụ cấp bách của Nga.

Khoảng 55.000 người Nga hồi hương mỗi năm

Dự kiến, đến năm 2020, số người tham gia trong các chương trình hồi hương sẽ tăng lên 55.000 người/năm. Việc chuẩn bị kế hoạch hành động đã được phối hợp thực hiện giữa Bộ Phát triển khu vực của LB Nga, Bộ Tài chính, Bộ Ngoại giao và các cơ quan hành pháp.

Trước đó, phát biểu trong cuộc gặp với các sinh viên và giảng viên Đại học tổng hợp Baltic, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố sẽ mở rộng chương trình và các biện pháp thu hút nhân tài về nước làm việc, trước mắt là các chuyên gia và nhà khoa học Nga đang nghiên cứu và làm việc ở những nước tiên tiến trên thế giới. Tổng thống Putin khẳng định Nhà nước Nga quan tâm và đang tìm mọi cách thu hút nhân tài gốc Nga về nước làm việc, đồng thời sẽ tạo điều kiện cần thiết để họ phát huy tài năng, làm việc hiệu quả. Chính phủ Nga đã lập Quỹ hỗ trợ nhân tài và 77 nhà khoa học đã nhận được kinh phí hỗ trợ từ quỹ này. Đồng thời, Nhà nước Liên bang Nga cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho công tác nâng cao tay nghề và nghiên cứu khoa học, khuyến khích vật chất cho nhân tài để các nhà khoa học trẻ không rời bỏ Nga ra nước ngoài làm việc. Tổng thống Putin cam kết sẽ nghiên cứu kỹ vấn đề này để có những biện pháp khuyến khích công tác nghiên cứu khoa học và ứng dụng hiệu quả tài năng của đội ngũ trí thức đầy tiềm năng trong nước cùng nhân tài gốc Nga trở về nước.

Cạnh tranh với châu Âu

Theo Russiancouncil, thế giới hiện đại đang chạy đua thu hút nhân tài bởi quốc gia nào mạnh hơn, giàu hơn sẽ là quốc gia có nhiều khám phá khoa học và phát triển công nghệ. Chiến lược thu hút nhân tài về nước của Nga ắt là cuộc cạnh tranh khốc liệt với cuộc chiến săn đầu người của châu Âu và Mỹ hiện nay khi những nước này sẵn sàng mời gọi những sinh viên tốt nghiệp xuất sắc tại các trường đại học của Nga.

Theo Ủy ban châu Âu (EC), Liên minh châu Âu (EU) đang cần khoảng 1 triệu các nhà nghiên cứu có trình độ làm việc cho EU - “khu vực kinh tế năng động nhất thế giới dựa trên nền tảng trí thức”. Để giành giật nhân tài với Mỹ, bắt chước ý tưởng thẻ xanh của Mỹ, năm 2008, các nhà lãnh đạo châu Âu công bố sáng kiến gọi là “Blue Card” (Thẻ xanh), cho phép các chuyên gia khoa học không phải công dân châu Âu nhưng sẽ được đãi ngộ nếu đến làm việc ở châu lục này. Hiện Áo, Bỉ, Anh, Đức và Hà Lan là những nước có thị phần chuyên gia nước ngoài lớn nhất châu Âu.

Tuy nhiên, giới phân tích chiến lược cho rằng sẽ không có gì thay đổi đáng kể trong quỹ đạo di cư của các nhà khoa học Nga trong tương lai gần bởi Nga chỉ chi 1,2% GDP cho kế hoạch này trong khi các nước thành viên EU, chi đến 2% GDP, Mỹ chi 3% và Nhật Bản giữ mức kỷ lục là trích 4,5% GDP cho chiến lược thu hút nhân tài.

Trong khi đó, Thủ tướng Mevedev, trước đây khi là Tổng thống, từng khuyến cáo không nên cố gắng giữ chân những tài năng trẻ bằng cách áp đặt biện pháp hạn chế ra nước ngoài như thời Liên Xô trước đây. Sự thất bại trong tiến trình hiện đại hóa và trong công tác chống tham nhũng thời gian qua đã khiến nhiều sinh viên tốt nghiệp tìm kiếm công việc ở nước ngoài. Mục tiêu then chốt của chính phủ hiện nay còn là tạo ra một môi trường kinh tế hiện đại và đẩy mạnh lĩnh vực công nghệ cao.