Homestay ở Quảng Nam: Thương mại hoá và dần đánh mất bản chất

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Quảng Nam có hơn 90% homestay tập trung tại TP.Hội An. Loại hình kinh doanh dịch vụ này đang mang lại công ăn việc làm ổn định cho người dân và giúp du khách có những trải nghiệm hấp dẫn về văn hóa bản địa. Tuy nhiên, thời gian qua, có nhiều người kinh doanh loại hình này đã cải hoán để thu hút lợi nhuận khiến sản phẩm du lịch này bị thương mại hóa và dần đánh mất bản chất.

Cần rà soát các hoạt động để công nhận đăng ký homestay ở Quảng Nam Ảnh: C.T

Kinh doanh dịch vụ homestay tăng vọt đi kèm hệ lụy

Làng du lịch cộng đồng Mỹ Sơn ở xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên được Sở VHTTDL tỉnh Quảng Nam cấp phép thành lập năm 2013. Tại đây, có 5 homestay mở ra với kỳ vọng là điểm dừng chân cho du khách khi đến tham quan Khu đền tháp Mỹ Sơn. Dù được đầu tư đầy đủ các cơ sở vật chất, nhưng số lượng khách đến lưu trú tại các homestay này trong những năm qua chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Tại homestay Mr.Cư do ông Hồ Cư (trú thôn Mỹ Sơn, xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên) quản lý, nhiều tháng qua không có khách lui tới. Theo ông Cư, nguyên nhân là do các homestay chỉ có dịch vụ lưu trú nhưng không có các hoạt động giải trí, văn hóa đi kèm để níu giữ chân du khách.

“Khách thăm qua Mỹ Sơn họ cũng muốn ở đây nhưng ở đây buồn quá, không có gì khách vui chơi và thích thú được. Chẳng hạn như bài chòi, hay trò chơi dân gian thì ở đây không có, vậy nên khách thăm quan xong là quay về Hội An” - ông Cư chia sẻ.

Được biết, hiện trên địa bàn tỉnh Quảng Nam có hơn 90% homestay được xây dựng, chủ yếu ở tại TP.Hội An. Từ 2016 đến nay, số lượng homestay ở Hội An tăng vọt từ 167 lên hơn 400 cơ sở. Theo quy định mới của Luật Du lịch 2017, khi đáp ứng yêu cầu bắt buộc về an ninh trật tự, môi trường, an toàn phòng chống cháy nổ,…và điều kiện cần là nhà có kiến trúc đặc trưng nông thôn; có 2 thế hệ sinh sống trở lên; có hoạt động sản xuất ngành nghề truyền thống… là người dân có thể đăng ký mở homestay. Cơ chế thông thoáng đã giúp loại hình này phát triển mạnh nhưng sự ràng buộc về đặc trưng của loại hình lưu trú dần bị phai nhạt.

Bà Lê Thị Hương - chủ một homestay (trú tại xã Cẩm Thanh, thành phố Hội An) nói: “Khách đến homestay là muốn được trải nghiệm đặc trưng riêng của vùng đất đó nên mình ở Cẩm Thanh thì phải có các hoạt động như tham quan rừng dừa bảy mẫu, nấu ăn, cho khách câu cá, cho khách 1 ngày làm nông dân. Mình mong muốn các cơ quan chức năng rà soát lại tình hình chung trong việc cấp phép mở thêm các homestay, bình ổn lại các homestay họ đang hoạt động tốt thì chú trọng phát triển”.

Phần lớn homestay hiện nay chỉ là loại hình lưu trú đơn thuần, không còn là một sản phẩm du lịch hoàn chỉnh hàm chứa giá trị văn hóa, kiến trúc bản địa để du khách trải nghiệm. Chưa tính, nhiều homestay tự phát nhưng sau một thời gian dài các cơ quan chức năng mới phát hiện.

Những kiến nghị với  Tổng Cục du lịch và UBND tỉnh

Ông Nguyễn Văn Sơn - Phó Chủ tịch UBND TP.Hội An cho biết, “hiện nay, với hướng dẫn của Tổng Cục du lịch, với quy chế của tỉnh ban hành thì chúng tôi không có cơ sở để yêu cầu chủ các homestay thực hiện đúng theo mô hình homestay như các nước trên thế giới vẫn thực hiện, đó là chú trọng về cùng ăn, cùng ở, cùng làm với du khách, coi homestay là một mái ấm hơn là một loại hình dịch vụ”.

“Chúng tôi cũng đang kiến nghị với lại Tổng Cục du lịch và UBND tỉnh xem xét, sửa đổi các quy định về homestay để thực hiện đúng theo mô hình homestay mà các nước đang triển khai. Bởi vì đối với loại hình lưu trú thì chúng ta có rất nhiều rồi. Cho nên, homestay phải là một sản phẩm du lịch giống như loại hình ở Mai Châu, Hòa Bình, hoặc là một số nơi khác mà chúng ta đã từng thực hiện thành công”- ông Sơn cho hay.

Hội An đang là một điểm đến hàng đầu của du khách trong và ngoài nước khi đến với Quảng Nam, chính vì thế Hội An cần phát huy hơn nữa. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để quảng bá đất nước, con người Việt Nam đến với bạn bè quốc tế thông qua những giá trị truyền thống được thể hiện qua các làng nghề, các hoạt động trải nghiệm gắn với cuộc sống nông nghiệp. Chính vì thế, cần đánh giá lại tiêu chí công nhận homestay để nó thực sự là một sản phẩm để đưa hình ảnh Việt Nam đi khắp năm châu.

Nguyên Thanh Chung