Lao động nhập cư có văn hóa và trình độ được đón chào tại Nga

Hiện nay trên lãnh thổ LB Nga có tới vài triệu công dân nước ngoài đang làm việc bất hợp pháp. Phần lớn trong số họ không có trình độ chuyên môn, không hiểu biết luật pháp Nga và nói tiếng Nga kém. 

Ngày 09/8 chính phủ Nga đã ra quyết định: cho đến năm 2025 phải tạo dựng được một thị trường lao động văn minh cho người nước ngoài. Điều kiện bắt buộc của chính sách nhập cư quốc gia là nguồn lao động nước ngoài giá rẻ không được đẩy người dân Nga ra khỏi nền kinh tế đất nước.

Cũng tại phiên họp ngày 09/8 chính phủ Nga đã thông qua kế hoạch tổng hợp bao gồm các hoạt động nhằm thực hiện từng bước một Khái niệm Chính sách nhập cư quốc gia của Liên bang Nga đến năm 2025. Thủ tướng Dmitry Medvedev đã đưa ra các số liệu thống kê trước khi nghe báo cáo của Giám đốc Cơ quan di trú LB Nga (FMS) Konstantin Romodanovsky. 

Theo ông Medvedev, chỉ riêng nửa đầu năm 2012 đã có hơn 8 triệu người nước ngoài nhập cư vào Nga. Trên toàn lãnh thổ Nga hiện nay có hơn 10 triệu công dân nước ngoài sinh sống. Thủ tướng tuyên bố: "Nhưng cũng như mọi khi, những đánh giá này hoàn toàn chỉ mang tính chất áng chừng. Nhiệm vụ then chốt là phải tạo dựng được một thị trường lao động văn minh và cân bằng (điều mà hiện nay chúng ta chưa thể làm được), cũng như cung cấp cho nền kinh tế nước ta nguồn lao động có tay nghề cao".

Thủ tướng rất không hài lòng với tình hình hiện nay, khi nhiều người Nga có trình độ học vấn cao bỏ ra làm việc ở nước ngoài, còn lao động nhập cư vào Nga lại có tay nghề thấp, không hiểu luật pháp cũng như văn hóa Nga. Ông cho rằng cần phải thu hút lao động thuộc các ngành nghề đang thiếu người và xã hội có nhu cầu. Và cần phải tiến hành việc này làm sao để không gây thiệt hại cho người dân Nga, để họ không bị lao động nhập cư lấy mất việc làm. 

Ông Medvedev còn nói đến một nhiệm vụ nữa là không được để xảy ra tình trạng người lao động nước ngoài lập “lãnh địa riêng” trên lãnh thổ Nga.

Thủ tướng hứa hẹn sẽ có thêm chế độ ưu tiên cho bộ phận lao động nhập cư tuân thủ pháp luật, có tay nghề và được thị trường lao động trọng dụng. Ông cũng bật đèn xanh cho giới doanh nghiệp, chuyên gia được đào tạo bài bản, giảng viên, các nhà khoa học và sinh viên nước ngoài. Ông nhấn mạnh: "Chúng ta vẫn có 2 điểm cần chú ý: điểm thứ nhất là Không gian kinh tế chung với Belarus và Kazakhstan, và điểm thứ hai là Viễn Đông, bởi đây thực sự là một vùng đất xa xôi, có rất ít người sinh sống, và nhiệm vụ bảo vệ các vùng lãnh thổ Viễn Đông của chúng ta khỏi sự bành trướng quá mức của cư dân các nước chung biên giới vẫn còn đó".

Hiện vẫn chưa rõ, liệu giới chức Nga có thể hoàn thành những nhiệm vụ nói trên hay không. Theo quan sát của các chuyên gia độc lập, rõ ràng là những người nhập cư đang tự do thâm nhập vào Nga với số lượng lớn, và lọt ra khỏi tầm kiểm soát của FMS suốt một thời gian dài. Con số đang nói đến ở đây là hàng triệu người. Theo các số liệu thống kê của FMS vừa công bố vào mùa xuân năm nay, tại LB Nga hiện đang có 1,3 triệu người nước ngoài làm việc hợp pháp và 3,5 triệu người làm việc bất hợp pháp.

Luật sư thuộc tập đoàn Luật "Selyutin và các đối tác" Alexander Selyutin nhận định: "Nhập cư bất hợp pháp là một vấn đề nổi cộm của Nga. Chúng ta muốn trở thành một quốc gia văn minh, nơi các vấn đề tương tự phải được giải quyết một cách văn minh. Những việc làm mà lao động nhập cư đang chiếm lĩnh chính là cái mà người Nga đánh mất". Theo quan điểm của ông, việc điều chỉnh các vấn đề nhập cư, quy định hạn ngạch luôn là điều kiện đảm bảo sự ổn định trên thị trường lao động, mà trước hết là đối với công dân Nga. Cho đến nay, chính sách di trú của Nga còn nhiều điểm bất cập. Các cơ quan trực thuộc FMS tiếp tục bắt giữ và trục xuất người nhập cư bất hợp pháp, nhưng điều này thường không thể ngăn cản họ vượt biên bất hợp pháp trở lại.

Do tình hình nhân khẩu học còn phức tạp nên trong nước đang rất cần lao động. Tổng giám đốc công ty BigFish Tatiana Baskin nhận định: "Yếu tố hấp dẫn người sử dụng lao động là lao động nước ngoài bất hợp pháp có giá thành thấp, lại không cần phải cấp các bảo đảm xã hội và pháp lý hay nộp thuế cao cho nhà nước".

Sau khi Liên Xô tan rã, trong không gian hậu Xô viết xuất hiện các biên giới “trong suốt”, tạo điều kiện thuận lợi cho việc di cư bất hợp pháp. Ngoài ra, sau khi chế độ nhập cư ở châu Âu được thắt chặt, Nga đã trở thành một điểm đến hấp dẫn đối với những người nhập cư quá cảnh có ý định tiếp tục hành trình đến phương Tây. Nhiều khi họ phải "ngồi lại" Nga một thời gian dài để chờ thời cơ đến châu Âu. Tại Nga, hoặc là họ sẽ xin việc làm, hoặc trong trường hợp xấu nhất là gia nhập các nhóm tội phạm dân tộc. Một trong các biện pháp giảm thiệt hại do lao động nhập cư bất hợp pháp gây ra là làm cho thị trường lao động văn minh hơn bằng cách hợp pháp hoá những người lao động sẵn sàng tự nguyện bước ra khỏi bóng tối. Tuy nhiên, vì những khó khăn do tính quan liêu gây ra mà hiện tại vẫn chưa thể thực hiện được điều đó.