Đại sứ Việt Nam tại Liên Bang Nga Ngô Đức Mạnh trả lời phỏng vấn báo ''Luận chứng và sự kiện''

Vừa qua, ông Igor Chernhyak, Tổng Biên tập AiF đã có cuộc trao đổi với Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tại LB Nga Ngô Đức Mạnh về triển vọng phát triển quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và LB Nga, bài phỏng vấn đã được đăng trên AiF ngày 26/12/2018 với nhan đề “Con rồng thân thiện đang đón đợi các bạn”. Chúng tôi xin đăng tải lại toàn văn bài phỏng vấn nêu trên. 

Đối với những người lớn lên ở Liên bang Xô Viết, Việt Nam chắc chắn là một đất nước bạn bè. Cũng rất tự nhiên, những người dân Việt Nam cũng có thái độ tương tự đối với người Nga. Nhưng thời gian đang trôi đi, thế hệ mới đã sinh ra và lớn lên, sự sắp xếp của các lực lượng trên thế giới đã thay đổi. Ngày nay, mối quan hệ giữa hai nước như thế nào?

- Thưa ngài Đại sứ, 4 năm trước Việt Nam gần như là “nhà vô địch” về quan hệ thân thiện với Nga – 73% dân số đã gọi nước chúng tôi là bạn. Liệu thái độ này có còn tồn tại sau hàng loạt các cáo buộc của phương Tây nhằm vào Nga liên quan đến các sự kiện từ “mùa xuân Crưm” đến “Salisbury”?

Tôi nghĩ rằng, nếu bây giờ tiến hành khảo sát thì cũng giống như 4 năm trước, Việt Nam vẫn sẽ là quốc gia dẫn đầu. Trong tương lai, những tình cảm tốt đẹp nhất vẫn sẽ được lưu giữ trong tâm trí người dân của hai nước chúng ta, chúng ta sẽ mãi mãi là những người bạn tốt và chân thành của nhau.

Điều này có nguồn gốc lịch sử, bởi nhân dân Việt Nam đã nhận được sự giúp đỡ to lớn của nhân dân Xô Viết, trong đó có LB Nga, trong cuộc đấu tranh trường kỳ, anh dũng vì độc lập dân tộc và cả trong công cuộc phục hồi đất nước sau chiến tranh. Chúng tôi cảm nhận được sự giúp đỡ to lớn này ngay cả trong giai đoạn hiện nay, khi Việt Nam đang thực hiện chính sách Đổi mới toàn diện.

Hơn nữa, nhiều thế hệ người Việt Nam được đào tạo tại các trường đại học hàng đầu của Nga, đã và đang lưu giữ những kỷ niệm tốt đẹp về nước Nga, về con người và văn hóa Nga. Ngay cả những người chưa bao giờ đến đất nước các bạn, thì họ vẫn đồng cảm với đất nước và người dân Nga, và mặc dù không biết tiếng Nga nhưng không ít người vẫn hát các bài hát Nga. Giữa chúng ta có rất nhiều điểm chung và sự gắn bó sâu sắc của nhân dân Việt Nam và nhân dân Nga đã được kiểm chứng qua thời gian.

- Trong những năm gần đây, lượng khách du lịch từ Nga đến Việt Nam đang tăng trưởng ổn định, đồng thời chất lượng nghỉ dưỡng ngày càng tăng. Nhưng họ chủ yếu đến hai điểm là Nha Trang và Phú Quốc. Có những đề xuất nào mới, và nói chung Việt Nam có gì làm khách du lịch ngạc nhiên trong năm 2019?  

Lượng khách du lịch Nga thực sự đang tăng trưởng rất nhanh, ba 3 năm gần đây du khách từ Nga tới Việt Nam đã tăng nhanh hơn so với từ Mỹ và Đài Loan. Trong năm 2017, chúng tôi đã đón khoảng 500.000 lượt khách Nga và dự kiến đến cuối năm 2018, sẽ đạt con số kỷ lục 574.000 lượt.
Việt Nam được biết đến như nơi nghỉ dưỡng không chỉ bởi có thiên nhiên tươi đẹp, những bãi biển tuyệt vời, các quần thể đền chùa cổ kính, chất lượng dịch vụ cao, giá cả thấp mà còn bởi chế độ miễn thị thực đối với công dân Nga lên tới 15 ngày, riêng đến Phú Quốc là 30 ngày. Ngoài ra đây cũng là nơi nghỉ ngơi an toàn.

Hàng năm, các công ty du lịch Việt Nam tham gia Hội chợ Du lịch quốc tế MITT tại Matxcơva, nơi họ có thể đưa ra những đề xuất mới. Nhưng khách du lịch Nga phần lớn bị cuốn hút nghỉ ở các bãi biển, đây là lý do giải thích vì sao họ lại chọn Nha Trang và Phú Quốc. Tuy nhiên, hãy tin rằng, Việt Nam còn có nhiều địa điểm tuyệt vời khác đáng để thăm quan như Đà Nẵng, Hội An, Quy Nhơn... Và điều ngạc nhiên mà chúng tôi dành cho các bạn đó là mời các bạn tham dự hội chợ, festival, những lễ hội dân gian, thăm các làng nghề thủ công. Có thể cùng sống với bà con dân tộc thiểu số, nếm thử các món ăn và hòa mình vào truyền thống Việt. Có hình thức du lịch tâm linh, đó là thăm các đền chùa, những địa điểm linh thiêng, hoặc có thể trải nghiệm kỳ nghỉ dưỡng phục hồi sức khỏe khi tận dụng những khả năng đặc biệt của y học phương Đông.

Năm 2019 sẽ là năm kỷ niệm 25 năm ngày ký Hiệp ước về các nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị Việt Nam – Nga và là “Năm chéo Việt Nam và LB Nga”. Tôi tin chắc rằng, đây sẽ là năm đặc biệt trong quan hệ hai nước và hợp tác trong lĩnh vực du lịch sẽ có được động lực mới.

- Đất nước các bạn đã trở thành quốc gia sản xuất cà phê lớn nhất thế giới, nhưng chúng tôi chưa thấy cà phê Việt Nam trong các cửa hàng của Nga. Dép xỏ ngón Việt Nam và phích là những vật dụng quen thuộc của thế hệ trước giờ cũng không được bày bán thường xuyên. Tuy nhiên, kim ngạch thương mại giữa hai nước chúng ta trong năm ngoái đã lập mức kỷ lục. Hiện nay, Việt Nam cung cấp những gì cho Nga và nhập những gì từ chúng tôi?

Sau hơn 30 năm thực hiện chính sách Đổi mới và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu lớn trên thế giới đối với nhiều mặt hàng từ hàng như nông nghiệp (cà phê, gạo, thủy hải sản, hạt điều, hạt tiêu…) đến hàng công nghiệp nhẹ, cũng như các mặt hàng công nghệ cao như sản phẩm điện tử, máy vi tính, điện thoại.

Trong thời gian vừa qua, đặc biệt là từ sau khi Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á-Âu có hiệu lực vào năm 2016, hợp tác kinh tế - thương mại Việt-Nga đã có sự phát triển mạnh mẽ. Kim ngạch thương mại song phương từ năm 2015 đến nay tăng trưởng với tốc độ khoảng 30%/năm. Việt Nam là đối tác thương mại nhất của LB Nga ở khu vực Đông Nam Á.

Xuất khẩu của Việt Nam sang Nga rất đa dạng: từ thủy hải sản, cà phê, chè, rau quả nhiệt đới đến quần áo, giày dép, điện thoại di động, máy vi tính, đồ điện tử. Ngược lại, chúng tôi nhập khẩu từ Nga lúa mì, hải sản, thép, xăng dầu, phân bón, sản phẩm công nghiệp hóa chất, máy móc, thiết bị.

- Thời Xô Viết, Nga tham gia nhiều dự án xây dựng quan trọng tại Việt Nam, bây giờ thì ít hơn. Các bạn có tính đến khả năng quay trở lại xây dựng nhà máy điện hạt nhân không và hiện có những dự án xây dựng cơ sở hạ tầng nào khác cần sự giúp sức của Nga?

Nhờ sự ủng hộ của Liên bang Xô Viết đã có nhiều công trình hạ tầng quan trọng, cho tới nay vẫn đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế, xã hội của Việt Nam như: các nhà máy thủy điện Hòa Bình, Phả Lại, Thác Bà, Trị An, nhiệt điện Uông Bí, hệ thống đường ống dẫn dầu của Công ty V12, Cầu Thăng Long. Ngoài ra còn thực hiện các dự án khai thác dầu khí.

Với mục tiêu tăng sản lượng điện và đa dạng hóa nguồn cung, Việt Nam đã quyết định hợp tác với LB Nga xây dựng Nhà máy điện hạt nhân tại tỉnh Ninh Thuận. Tuy nhiên, do điều kiện kinh tế chưa cho phép, chúng tôi đã tạm dừng triển khai dự án. Trong tương lai, khi điều kiện cho phép, Việt Nam sẽ ưu tiên hợp tác với các bạn Nga để xây dựng công trình quan trọng này.


Hiện nay LB Nga có khoảng 120 dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng số vốn đăng ký xấp xỉ 1 tỷ USD. Việt Nam có trên 20 dự án đầu tư tại LB Nga, với tổng số vốn khoảng 3 tỷ USD, trong đó đáng chú ý là dự án xây dựng tổ hợp chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa công nghệ cao của Tập đoàn TH, cũng như Trung tâm Thương mại đa chức năng Hà Nội-Matxcơva vốn đã quen thuộc với người dân thủ đô Matxcơva.


Tại Khóa họp của Ủy ban liên Chính phủ Việt-Nga về hợp tác kinh tế-thương mại và khoa học-kỹ thuật vào cuối tháng 10/2018 vừa qua, hai Bên đã thảo luận các dự án hợp tác lớn về xây dựng cơ sở hạ tầng như dự án xây dựng tàu điện ngầm và tuyến đường sắt tại thành phố Hồ Chí Minh.

- Khác với Nga, Việt Nam không từ bỏ chủ nghĩa xã hội, Đảng cộng sản vẫn là lực lượng chính trị duy nhất lãnh đạo đất nước. Hơn nữa, trong những năm qua, Việt Nam đã phát triển cả doanh nghiệp tư nhân và quan hệ tư bản. Làm thế nào để dung hòa các loại hình kinh tế này với nhau?

Ở Việt Nam, chủ nghĩa xã hội, kinh tế thị trường, vai trò lãnh đạo của Đảng cộng sản và sự phát triển năng động của doanh nghiệp tư nhân được kết hợp hài hòa với nhau. Dư luận thế giới đánh giá mô hình này là thành công, bởi vì đã mang đến cho chúng tôi cơ hội phát triển với tốc độ tăng trưởng trung bình hơn 6%/năm.

Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của sự nghiệp cách mạng Việt Nam. Chính Đảng đã khởi xướng và lãnh đạo cải cách Đổi mới toàn diện khi chuyển từ nền kinh tế kế hoạch – tập trung sang kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Đó là nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị trường nhưng dưới sự điều hành của nhà nước. Các lĩnh vực chủ chốt do nhà nước nắm giữ, nhưng khu vực tư nhân cũng là một trong những động lực quan trọng.

Chúng tôi đã và đang chủ động và tích cực đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế, gắn tăng trưởng kinh tế với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội. Đây là mô hình do chính người dân tạo ra và cũng được chính người dân ủng hộ.