Tấm lòng của những người bạn CLB may Thăng Long (25/06/2011)

Dịp tháng 4, chúng tôi gặp anh Nguyễn Mạnh Cường, chủ một xưởng may nhỏ, thành viên Câu lạc bộ may Thăng Long tại Matxcova trong chuyến anh đại diện bà con cộng đồng mang tiền về giúp đỡ gia đình những nạn nhân thiệt mạng trong vụ cháy xưởng may ở Nga cuối tháng 3, mang về số tiền 70 triệu đồng tặng cho gia đình mỗi nạn nhân.

Anh nói, thời điểm này, ở bên Nga, bà con lại đang cố gắng ủng hộ tiếp cho gia đình những nạn nhân vụ cháy thứ hai mới xảy ra và đang cử người về tiếp. Mặc dù gia đình các nạn nhân xấu số ở những tỉnh rất xa nhau (Hưng Yên, Bắc Giang, Thanh Hóa) nhưng anh Cường đã lặn lội tìm đến từng gia đình để trao tận tay số tiền hỗ trợ. Hầu hết trong số họ đều có những hoàn cảnh đáng thương, ly tán.

Anh Nguyễn Mạnh Cường kể, mặc dù những người công nhân bị nạn cũng như chủ các xưởng may bị cháy không quen biết gì với các thành viên CLB, nhưng những người trong cộng đồng khi đi đám tang đều thấy rất đau xót, tang thương. Vì thế anh em CLB đứng lên kêu gọi quyên góp. Anh Cường nói, số tiền quyên góp được không riêng gì của CLB Thăng Long mà là của cả cộng đồng, có những người khó khăn góp được 2-3 nghìn đồng, có những doanh nghiệp ủng hộ 10-15 triệu: "Matxcova đang ở vào thời điểm rất khó khăn, quyên góp bằng tấm lòng thôi mà được số tiền gần 20 ngàn USD thì cũng là cả một vấn đề. Thành viên CLB Thăng Long đã đóng góp một số tiền lớn. Nhưng nhiều hơn nữa là tấm lòng của cả cộng đồng làm ăn sinh sống tại chợ Liublino - chợ lớn nhất của cộng đồng ở Nga hiện tại; là các chủ xưởng may cũng như công nhân may và sinh viên, đủ lứa tuổi, tầng lớp. Có những người không phải trong CLB như chị Hoa, chị Tho làm doanh nghiệp là những người hết sức tích cực trong đợt vừa rồi, bỏ rất nhiều tâm huyết và công sức. Họ là những người thực sự đi kêu gọi để có được số tiền đó. Có những người ngoài đóng góp lại đi kêu gọi anh em bạn bè đồng hương ủng hộ... Matxcova nhiều năm nay chưa có năm nào khó khăn như thế và đang là thời điểm khó khăn nhất của người Việt Nam. Nên việc làm này phải thấy được sự cố gắng của rất nhiều người mới có được”.

Hiện nay, ở Matxcova có khoảng 400 xưởng may lớn nhỏ của người Việt. Con số này còn rất khiêm tốn so với ngành may ở Nga, nhưng nhìn chung may mặc vẫn là ngành đang nổi của người Việt, được nhiều người tham gia vì có môi trường thuận lợi hơn cả. Ngành may phát triển do cộng đồng đã đầu tư công nghệ tốt hơn, đảm bảo chất lượng, giá hạ. Như kinh nghiệm cá nhân của anh Cường thì: "Quan trọng hơn là mình thức thời được, thí dụ cần mẫu mã, màu sắc gì là có ngay. Nước Nga không khuyến khích nhập hàng thành phẩm, mà họ đang khuyến khích mua nguyên phụ liệu và may thành phẩm tại Nga. Vì thế đây cũng là một trong những ngành đông người tham gia nhất”.

Tuy nhiên, mặt trái của ngành may mặc tại Nga, dẫn tới những câu chuyện thương tâm về thân phận người lao động, là do sự tồn tại song song của những xưởng hợp pháp (xưởng trắng) và xưởng bất hợp pháp (xưởng đen) mà chủ Việt, chủ Nga, chủ các nước khác đều có cả. Thời gian gần đây, phương tiện thông tin đại chúng Nga thường đưa tin về việc các cơ quan chức năng LB Nga kiểm tra và tạm giữ nhiều công nhân Việt Nam làm việc bất hợp pháp ở các xí nghiệp may. Ban công tác cộng đồng Đại sứ quán cũng thường xuyên nhận được nhiều phản ánh của bà con đang làm việc ở các xưởng may bất hợp pháp, cầu cứu giải thoát cho họ. Trước đây, trong câu chuyện kể với phóng viên, ông Tổng giám đốc tập đoàn Griphon Group Trần Văn Thắng, chủ xưởng trắng Moshion từng cho biết, để có được một cơ ngơi như xưởng may của ông, chỉ riêng việc lo mặt bằng, giấy tờ đúng pháp lý, anh và cộng sự đã mất tới hai năm ròng rã. Theo ông Thắng, quá trình thực sự khó khăn của khâu thủ tục là một trong những nguyên nhân có nhiều xưởng may đen: "Tôi biết nhiều anh em cũng muốn xưởng may của mình hợp pháp, nhưng họ không đủ thời gian, cũng như còn phải lo chuyện cơm áo sống còn nên dễ nản trước một "rừng” thủ tục”. Ngày đó, ông Trần Văn Thắng cũng đã mong ước đội ngũ may mặc của người Việt tại Nga tập hợp trong một tổ chức để cùng giúp đỡ nhau, nhưng vì nhiều lý do khách quan, việc đó vẫn chưa thành.

Còn hiện tại, trước tình hình thực tế, Câu lạc bộ Thăng Long là của một nhóm doanh nghiệp nhỏ gần 20 xưởng may đã tập hợp cùng nhau vào năm 2010. Anh Nguyễn Mạnh Cường cho biết, CLB của các anh mới chỉ là một nhóm nhỏ. Để hoạt động có thực tế và dễ dàng hơn: "Bọn tôi nghĩ là cộng đồng ở Mat cũng như nước ngoài nên thành lập một nhóm hợp sức lại gần gũi nhau hơn, để hỗ trợ nhau những lúc khó khăn hoạn nạn.” Và vì mục đích ấy, những thành viên Câu lạc bộ Thăng Long đã cùng nhau kêu gọi cộng đồng ủng hộ những công nhân Việt xấu số dẫu chưa từng biết họ. Anh Nguyễn Mạnh Cường nói, việc chia sẻ nỗi đau với những thân phận bất hạnh là tấm lòng chung của cả cộng đồng, nhưng cần lắm, những chính sách kịp thời của nhà nước để những câu chuyện thương tâm như thế không còn xảy ra. "Và chúng tôi rất mong mỏi những doanh nghiệp nhỏ của người Việt trên đất Nga gắn bó nhau lại, để có những giải pháp lâu dài cùng tồn tại và phát triển, xây dựng cuộc sống của mình tốt đẹp hơn mà cũng đóng góp cho nước bạn”. Anh tâm sự như vậy, sau chuyến trao tiền cho gia đình nạn nhân cuối cùng ở Thanh Hóa – khi qua gần tuần lễ tìm kiếm mới biết được địa chỉ chính xác.

THANH GIANG.