Vùng Vladimir - nguồn cội đất Nga

Suzdal là một trong những thành phố cổ đẹp nhất của nước Nga, nơi bảo tồn vẹn nguyên quy hoạch thuở ban đầu. Đến đây, bạn sẽ có cảm tưởng đang y như đi tham quan một viện bảo tàng khổng lồ. Những nhắc nhớ đầu tiên đến thành phố này là vào đầu thế kỷ 11, còn thời thăng hoa của Suzdal diễn ra dưới triều đại Quận vương Yuri Dolgoruki (Юрий Долгорукий). Chính ông là người tạo lập thủ đô hiện tại của nước Nga là Matxcơva, nhưng ít ai biết rằng thoạt kỳ thủy Matxcơva được xây dựng chỉ như là một pháo đài với chức năng phòng vệ cho đất đai của Vương hầu Rostov-Suzdal (Ростов – Суздаль).

Công trình cổ kính nhất của thành phố là tòa thành Kremlin Suzdal. Toàn bộ lãnh thổ của thành là tổ hợp bảo tồn lớn, với nhà thờ bằng gỗ, tháp chuông đồng hồ và các tòa dinh thự là nơi sinh sống của các quận vương chúa tể Suzdal. Nhà thờ chính của Kremlin Suzdal là Giáo đường Giáng Sinh. Mặt ngoài ngôi đền thờ trang trí bằng đá trắng chạm trổ cầu kỳ. Bên trong lưu giữ những bức bích họa cổ từ thế kỷ 13. Nhưng kiệt tác thực sự là “Cổng Vàng” – tượng đài độc đáo về nghệ thuật trần thiết - thủ công của xứ Nga xưa. Khi tạo ra những chiếc cổng hoành tráng uy nghi này, các nghệ nhân tiền bối xưa kia đã sử dụng kỹ thuật "mạ vàng lửa" trong đó đồng đánh bóng được phủ đều một lớp vàng mỏng lộng lẫy.

Còn thêm một tạo vật tô điểm cho thành phố là Tu viện Thánh Evfimiev (Евфимев), trong nội thất bảo tồn những bức tranh tường của các họa sĩ nổi tiếng thế giới thế kỷ 17. Còn bên bờ kia của dòng sông Kamenka, phân chia thành phố thành hai phần, là Tu viện nữ Pokrovsky (Покровский), mà phải nói thêm là hiện nay vẫn tồn tại. Kiến trúc tòa nhà nhẹ nhõm và duyên dáng, thế nhưng số phận của những người ở đây lại thường bi thảm đau buồn. Ngay từ thế kỷ 16 tu viện đã nổi danh như là nơi giam cầm các công chúa và hoàng hậu bị thất sủng. Hiện nay, trong tu viện có các nữ tu sinh sống.

Đặc biệt xứng đáng nhắc đến là Thương xá Suzdal (Суздаль) tọa lạc gần tòa thành Kremlin. Những tòa ngang dẫy dọc được xây dựng theo phong cách đế chính đầu thế kỷ 19. Bây giờ ở đây có rất nhiều quầy hàng và cửa hiệu bán đồ lưu niệm. Tổng thể thành phố hài hòa đến kinh ngạc, trong đó những kiệt tác kiến trúc và cảnh quan kết hợp với nhau một cách tự nhiên tuyệt hảo.

Chuyến du ngọan nhỏ của chúng ta quanh Suzdal tới đây kết thúc. Đã đến lúc khởi hành đến “thành phố của những giáo đường đá trắng" - Vladimir (Владимир). Vladimir cách Suzdal 30 km. Thành phố ngự trị trên bờ cao của sông Klyazma (Клязма), từ đó mở ra bức tranh toàn cảnh tuyệt vời với những đường cong uốn lượn của dòng sông, màu biếc xanh của cánh rừng trên đường chân trời, và những căn nhà xinh như đồ chơi. Có giả thuyết rằng thành phố được tạo dựng vào năm 1108 để bảo vệ biên thùy phía nam của vương phủ Rostov - Suzdal. Tuy nhiên, nửa thế kỷ sau Vladimir đã trở thành thủ phủ của miền Đông - Bắc xứ Nga. Yếu tố này có ý nghĩa to lớn trong việc xây dựng đô thị. Vị quận vương Nga muốn làm cho Vladimir đẹp hơn cả thành Kiev. Ý nguyện đó đã thành hiện thực một phần. Đáng tiếc là từ thời đó đến nay chỉ còn giữ lại được nhà thờ Uspenski (Успенский) và "Cổng Vàng”.

"Cổng Vàng" (Золотые ворота) là di tích đầu tiên mà các du khách nhìn thấy khi tiến vào thành phố Vladimir. Được xây dựng bằng những phiến đá đẽo hình hộp trắng toát, "Cổng Vàng” là điển hình hiếm hoi về kiến trúc thành trì phòng thủ của Nga trong thế kỷ 12. Trong diện mạo của nó hàm chứa mấy ý nghĩa: là cổng vòm khải hoàn, tháp chiến đấu và nhà thờ cửa khẩu. Cùng với “Cổng Vàng” hay nói đúng hơn là với việc kiến thiết xây dựng nó, gắn liền một truyền thuyết kỳ lạ. Tương truyền, cổng được xây dựng theo sắc chỉ của Quận vương Andrei Bogoliubsko, và khi công trình hoàn thành, bắt đầu tháo dỡ dàn giáo thì bất ngờ chiếc cổng vòm không có gì chống đỡ  bỗng đổ sập xuống. Mười hai người thợ nằm dưới đống đổ nát. Tất cả đều nghĩ rằng họ đã tử nạn. Nhưng Quận vương Andrei quì xuống bắt đầu cầu nguyện xin Đức Mẹ cứu mạng những con người tội nghiệp. Khi các mảng đất đá được tháo dỡ dân chúng thấy rằng những người thợ bị chôn vùi bên dưới không những sống sót, mà còn chẳng hề bị bất kỳ thương tích nghiêm trọng nào. Sau sự việc này, Quận vương ra lệnh dựng một nhà thờ phía trên cổng để tạ ơn Thánh Mẫu.

Một trong những nhà thờ nguyên bản và đẹp độc đáo của xứ Nga cổ tại đây là giáo đường Uspenski (Успенский) của trấn Vladimir, xây dựng hồi thế kỷ thứ 12 bằng đá trắng tuyền. Đầu thế kỷ 15 mái vòm nhà thờ và tranh thánh là tác phẩm của họa sĩ xuất sắc Andrei Rublev (Андрей Рублев) – một nghệ nhân thiên tài được liệt vào hàng thánh. Trong giáo đường cũng có thể nhìn thấy những mảnh vỡ của bức bích họa độc đáo, được tạo ra bởi người nghệ sĩ vô danh hồi thế kỷ XX - XXI. Hiện nay, Giáo đường Uspenski (Успенский) là nhà thờ chính tòa của giáo phận Vladimir. Tại nhà thờ tiến hành các buổi lễ thường kỳ, thời gian còn lại mở cửa như một bảo tàng triển lãm các hiện vật cổ. Cần nói thêm rằng “Giáo đường Uspenski” (Успенский) và “Cổng Vàng” đều được UNESCO công nhận là chủ thể di sản văn hóa của tòan nhân loại.

Không thể kể về tất cả những điểm tham quan, danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử của thành phố vinh quang này, bởi có rất nhiều. Nhưng dù sao cũng muốn nhắc một chút đến viện bảo tàng khác thường bố trí trong tháp nước cũ. Tới đây, bạn có thể không chỉ nhìn thấy cuộc sống của một đô thị Vladimir thời trung cổ, mà còn được trèo lên đài quan sát để phóng tầm nhìn ra xung quanh chiêm ngưỡng toàn cảnh tuyệt đẹp của thành phố cổ kính. Chắc chắn là thành phố này của nước Nga hấp dẫn không chỉ đối với những ai yêu thích lịch sử, mà còn với mỗi vị du  khách hiếu kỳ. Mỗi bước đi trên mảnh đất Vladimir sẽ cho ta nhiều trải nghiệm khó quên.