Kaliningrad, tiền đồn Nga giữa lòng NATO

Nằm lọt thỏm trong lòng NATO ở Đông Âu, lãnh thổ Kaliningrad của Nga có một lợi thế quan trọng khi kiểm soát được thế chủ động của Nga trên đường ra biển Baltic và khiến các nước NATO vây quanh nó phải dè chừng.


Lãnh thổ hải ngoại Kaliningrad của Nga được trời phú cho vị trí chiến lược về mặt chính trị lẫn địa lý. Nằm tách khỏi Nga, trên bờ biển Baltic, vùng đất này vây quanh bởi các thành viên NATO như Ba Lan và Lithuania. Nó gần Berlin và Prague hơn thủ đô Moscow và St Petersburg.

Cho đến năm 1945, Kaliningrad được gọi là Königsberg, cố đô của nước Phổ trước đây. Tuy nhiên, sau chiến thắng của Hồng quân trước Đức Quốc xã, Liên Xô sát nhập thành phố này và khu vực xung quanh, từ đó đóng vai trò là cảng nước ấm chủ chốt về mặt chiến lược trên bờ Baltic. Hạm đội Baltic của Nga cũng trú đóng tại đây.

Chính phủ Liên Xô lúc đó áp dụng chính sách Nga hóa, nhanh chóng thay thế lãnh thổ đa số là người Đức bằng người Nga, theo trang tin Business Insider ngày 23.3.

Trong thời Chiến tranh Lạnh, Kaliningrad là điểm “gờm nhau” giữa hai thế lực Liên Xô - Mỹ tại bán đảo Scandinavia và Trung Âu. Lúc đó nơi đây là một trong những vùng quân sự hóa số một của Liên Xô.

Ngày nay, Kaliningrad vẫn chiếm vai trò chiến lược và quan trọng về mặt quân sự đối với Nga, đặc biệt trong thời điểm Tổng thống Nga Vladimir Putin theo đuổi chính sách không khoan nhượng với phía NATO.

Học thuyết quân sự mới của Nga đã liệt kê Kaliningrad là một trong mặt trận quân sự hóa của nước này, và Moscow đã triển khai tên lửa tầm trung Iskander có khả năng mang đầu đạn hạt nhân đến khu vực này hồi tuần trước để tham gia tập trận. Hạm đội Baltic cũng vừa tiến hành tập trận rầm rộ tuần qua, trong đó có tiết mục dò tìm và săn tàu ngầm.


Các tàu ngầm của Việt Nam đặt đóng ở St.Petersburg sau khi rời Nhà máy cũng lần lượt được đưa đến Kaliningrad để luyện tập trước khi bàn giao về nước.

Ngày nay, ảnh hưởng châu Âu vẫn tiếp tục lớn mạnh ở Kaliningrad, do khoảng 1 triệu dân tại đây có thể thăm thú và mua sắm tại những quốc gia NATO xung quanh.

Nga đã biến Kaliningrad thành vùng tự do thương mại, cho phép công dân lưu thông tự do đến các nước láng giềng Lithuania và Ba Lan. Đến năm 2007, nền kinh tế Kaliningrad đã hồi phục hoàn toàn.

Tuy nhiên, cuộc đối đầu giữa Nga với NATO chỉ làm tăng giá trị chiến lược quân sự của nó đối với Moscow.