Mỹ chính thức đẩy Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi chương trình F-35 vì mua S-400 của Nga

Những lô thiết bị đầu tiên của S-400 được máy bay Nga đưa đến căn cứ không quân Murted ở phía bắc thủ đô Ankara của Thổ Nhĩ Kỳ từ ngày 12.7 theo một thỏa thuận trị giá 2,5 tỉ USD mà Washongtion đã cố ngăn chặn trong nhiều tháng.

“Mỹ và các đối tác F-35 ủng hộ quyết định tạm đình chỉ Thổ Nhĩ Kỳ từ chương trình [F-35] và bắt đầu quá trình chính thức loại Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi chương trình này”, Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Ellen Lord thông báo hôm 17.7, theo Reuters.

Bà Lord cho hay việc rút lại dây chuyền cung cấp từ Thổ Nhĩ Kỳ cho F-35 sẽ khiến Mỹ tổn thất từ 500-600 triệu USD. Bà cho biết thêm Thổ Nhĩ Kỳ chế tạo hơn 900 linh kiện của F-35 và chuỗi cung cấp sẽ chuyển sang các nhà máy ở Mỹ sau khi Ankara bị đẩy ra khỏi chương trình phát triển chiến đấu cơ này.

“Thổ Nhĩ Kỳ chắc chắn sẽ mất nhiều việc làm và những cơ hội kinh tế tương lai từ quyết định này. Quốc gia này sẽ không còn được nhận hơn 9 tỉ USD trong phần công việc liên quan đến F-35”, bà Lord nhấn mạnh.

Bà Lord cho biết thêm phi công và quân nhân Thổ Nhĩ Kỳ liên quan đến F-35 có "kế hoạch chắc chắn” rời khỏi Mỹ trước ngày 31.7. Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không còn được mua 100 chiếc F-35 mà nước này đã đồng ý đặt hàng, theo Reuters.

F-35 được các thành viên NATO và đồng minh khác của Mỹ sử dụng. Washington lo ngại việc Ankara triển khai S-400 cùng F-35 sẽ cho phép Nga thu thập được nhiều thông tin liên quan đến hệ thống tàng hình của tiêm kích này.

“F-35 không thể cùng tồn tại với một hệ thống thu thập thông tình báo Nga vì hệ thống này có thể được dùng để tìm hiểu khả năng tiên tiến của chiến đấu cơ này”, Nhà Trắng nhấn mạnh hôm 17.7.

Đáp lại, Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ chỉ trích động thái nói trên của Mỹ không công bằng và có thể tác động tới quan hệ giữa hai nước, theo Reuters.