Ai nhận những chiếc T-72 của Liên Xô còn lại ở Ukraine?

Sau khi chiếm đoạt tài sản của Quân đội Liên Xô nằm trên đất Ukraine, các doanh nhân địa phương bắt đầu hoạt động buôn bán vũ khí, thiết bị quân sự.

Trong một thời gian dài, hàng hóa quân sự phổ biến nhất được Ukraine rao bán trên thị trường vũ khí quốc tế là xe tăng chiến đấu chủ lực thuộc họ T-72 với số lượng lên tới hơn 1.000 chiếc.

Theo nhiều ước tính khác nhau, những chiếc xe tăng như vậy đã được cung cấp cho hơn một chục quốc gia, trong đó có cả những nước từng thuộc Liên Xô cũ, ví dụ như Quân đội Gruzia đã nhận được tổng cộng 90 chiếc T-72 các phiên bản. Ngoài ra trong cuộc xung đột kéo dài ở châu Phi, Sudan và Nam Sudan lần lượt nhận được 60 và 77 chiếc T-72 từ Ukraine

Năm 2008, cướp biển Somalia đã cướp chiếc tàu Faina mang cờ Belize nhưng thực chất thuộc sở hữu của Ukraine, hóa ra nó đang chở một lượng lớn vũ khí và đạn dược, bao gồm súng phòng không ZPU-4 cỡ 14,5 mm, tổ hợp pháo phản lực phóng loạt BM-21 Grad và 33 xe tăng T-72.

Tất cả số vũ khí này đều được dành cho Nam Sudan. Đánh giá qua các bức ảnh, đó là những chiếc T-72AV được đại tu với việc bổ sung giáp phản ứng nổ thế hệ đầu tiên, loại "Kontakt-1".

Những phương tiện tác chiến nói trên sau đó đã được sử dụng trong một cuộc xung đột biên giới ngắn ngày nhưng gay gắt giữa hai nước vào năm 2012.

Người mua nhiều xe tăng T-72 như vậy nhất là Quân đội Ethiopia. Bên cạnh T-72B1, đất nước này còn nhận được phiên bản T-72UA1 với động cơ diesel hai kỳ có công suất 1.050 mã lực.

Ukraine còn thực hiện nỗ lực quảng bá biến thể tối tân T-72AG cho Lục quân Algeria nhưng không thành công, khi bộ quốc phòng đất nước Bắc Phi này ưu tiên hợp tác với Nga hơn và họ đã mua T-90SA.

Xe tăng chiến đấu chủ lực T-72B tại nhà máy thiết giáp Lviv, Ukraine

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc Ukraine bán phần lớn T-72 là bởi lực lượng vũ trang nước này ưa chuộng dòng T-64 cũng như T-80 hơn, bởi cơ sở sản xuất vẫn nằm trên lãnh thổ của họ, tạo thuận lợi cho công tác đảm bảo hậu cần - kỹ thuật.

Nhưng từ khi cuộc chiến tại miền Đông bùng nổ vào năm 2014, chính quyền Kiev không còn bán T-72 ra nước ngoài nữa mà đã giữ lại rồi nâng cấp lên thành phiên bản T-72AMT .

Tùng Dương