Lada mới: cuộc hồi sinh của xe hơi Nga

Biên tập viên Mark Tisshaw đã tìm hiểu về cách hồi sinh mác xe hơi Nga Lada dưới sự hậu thuẫn của liên doanh Renault-Nissan.


Hãy quên những gì bạn đã biết về Lada trước đây. Tại triển lãm ôtô Moscow ở quê nhà lần này, hãng xe Nga đã làm mới bản thân mình như một nhà sản xuất cho ra lò những chiếc xe thời trang, chất lượng cao, được thèm muốn, quyến rũ không chỉ người mua rất trung thành với thương hiệu này ở trong nước mà cả khách mua nước ngoài.

Tại triển lãm, Lada trình làng mẫu SUV cỡ nhỏ X-Ray và mẫu sedan cỡ nhỏ Vesta - cả 2 mẫu xe đã hé lộ các mẫu xe mới sẽ được tung ra thị trường vào tháng 9/2015. Phấn khích hơn là bản đua World Touring Car Championship (WTCC) của Vesta sẽ được các tay đua người Anh Rob Huff và James Thompson điều khiển.


Tất cả những điều này được thực hiện sau khi Renault-Nissan tiếp quản Avtovaz - công ty mẹ của Lada và từng bước tăng tỷ lệ sở hữu lên 67,1% trong công ty cổ phần kiểm soát 74,5% Avtovaz. Renault ban đầu mua 25% cổ phần của công ty này năm 2008 với giá 1 tỷ USD (600 triệu bảng Anh).

Không quá khi tuyên bố nói rằng, với Lada, chúng ta có thể thấy một Skoda hay Dacia tiếp theo. Có sự tương đồng giữa 3 mác xe này. Cả Skoda và Dacia đều phát triển chóng mặt, trở thành những nhà chế tạo xe hơi đáng nể trên toàn cầu, sau khi bị các tập đoàn lớn hơn thôn tính. Renault-Nissan nay cũng làm như vậy với Lada.

Xu hướng thiết kế mới hầm hố, đặc trưng được thực hiện dưới sự giám sát của Giám đốc thiết kế người Anh, Steve Mattin, là giai đoạn đầu trong tiến trình hồi sinh.


Mattin được mời về Lada năm 2011, trước đó ông giữ chức Giám đốc thiết kế Volvo và trước nữa là làm tại Mercedes-Benz, để tạo ra một mẫu xe mới hoàn toàn giúp định hình Lada. Tháng 8/2012, ông giới thiệu concept X-Ray - mẫu SUV cỡ nhỏ 3 cửa hầm hố, khiến những người thường tham quan Triển lãm ôtô Moscow bất ngờ và tự hỏi liệu đây có thực sự là một chiếc Lada.

Mattin cho biết: "Thách thức là xác định lại thương hiệu, xây dựng nó và tạo cho nó một bản sắc mới, cùng với việc hình thành một chiến lược thực sự xung quanh các sản phẩm tương lai với một ngôn ngữ thiết kế thích hợp". Ông chia sẻ: "Đó là quyết định lớn và cũng là cơ hội để định hình lại một thương hiệu, và không có nhiều cơ hội như thế trong ngành".


Mattin đảm nhận ngay từ đầu việc thiết kế thế hệ sản phẩm mới của Lada và bắt đầu định hình chúng trong trí tưởng tượng của mình. Điều đặc biệt là Lada không có lịch sử thiết kế thực sự hay những mẫu xe biểu tượng tạo cảm hứng. Nga cũng không có văn hóa thiết kế đặc trưng để tham khảo khiến Mattin thực sự phải làm từ đầu với Lada.

Vì thế X-Ray SUV concept xuất hiện, và rõ ràng nó đã truyền cảm hứng cho Vesta cũng như mẫu concept X-Ray tiếp theo mà bạn thấy trong bài.

"X-Ray ban đầu thật tuyệt bởi nó cho phép chúng tôi sự tự do sáng tạo để bắt đầu định hình Lada, để giới thiệu bộ mặt và thương hiệu mới, và cách thức chúng ta có thể bước vào các phân khúc mới", Mattin nói. "Phản ứng của khách hàng với mẫu xe thật tuyệt và vượt quá mọi sự mong đợi. Nó đã tác động tới chúng tôi và cho chúng tôi niềm tin".


Đi đầu trong tiến trình hồi sinh Lada là Vesta, mẫu sedan dài 4,4m thuộc phân khúc B sẽ thay thế chiếc Priora trong danh mục các sản phẩm của Lada. Nó nhiều khả năng sẽ trở thành mẫu xe bán chạy thứ hai của Lada sau chiếc sedan Granta nhỏ hơn có chiều dài 4,2m sẽ được bán ra vào năm tới.

Xe được chế tạo dựa trên khung gầm mô-đun mới có thể sử dụng cho các biến thể Vesta và các mẫu xe khác. Chiếc xe bản sản xuất sẽ gần giống với mẫu concept 4 cửa đã trình làng tại Triển lãm Moscow nhưng đã bị lược bớt một số chi tiết ở cụm đèn pha đồng thời các cánh thu hẹp lại chút ít.

Tuy nhiên, Vesta sẽ xuất hiện lần đầu tiên dưới dạng xe đua, khi giải WTCC 2015 diễn ra vào mùa xuân tới. Điều bất thường là đội ngũ thiết kế xe thương mại đã làm việc với các kỹ sư thiết kế Lada Sport, và Mattin cho rằng cấu trúc và tỷ lệ của Vesta sẽ giúp ích cho một tay đua nhiều hơn so với chiếc Granta.


Chiếc xe cuối cùng trong bộ ba này là mẫu concept X-Ray thứ hai. Trong ruột, nó có liên quan mật thiết với Dacia Sandero Stepway, song hình thức và cabin là của Lada. Tuy được lấy cảm hứng từ mẫu concept 3 cửa X-Ray đầu tiên, mẫu xe 5 cửa này vẫn là một concept. Dù vậy, ngoại hình của nó sẽ giống với mẫu xe sẽ được đưa vào sản xuất để tung ra thị trường đầu năm 2016 hơn.

Mattin cho biết nó không hoàn toàn giống với mẫu xe đưa vào sản xuất như Vesta, song "mọi chi tiết đều liên quan tới mẫu xe sản xuất". Đây có thể cũng là một mẫu xe bán chạy nữa của Lada, nhờ thị trường SUV cỡ nhỏ toàn cầu hiện nay đang ngày càng bùng nổ.

Thiết kế đầu xe Lada mới là sự tái tạo bắt mắt nhất. Mattin đã nghiên cứu các đối thủ và muốn làm điều gì đó hoàn toàn khác biệt với phần đầu theo chiều ngang và ứng dụng thiết kế lưới tản nhiệt hình thang đơn khung đang thống trị ngành công nghiệp ôtô.

Ông giải quyết theo chủ đề chữ "X" - một xử lý táo bạo kết nối đèn pha, lưới tản nhiệt trước, các lỗ thông khí dưới với đèn chống sương mù. Góc độ và kích thước chữ X có thể thay đổi với các mẫu xe khác nhau để tạo ra cách xử lý khác nhau, song vẫn duy trì vẻ ngoài chiến lược mới.

"Nó đơn giản và hầm hố", Mattin nói. "X là chữ mạnh mẽ".

Chủ đề X có thể thấy trên tất cả thiết kế ngoại thất mới của Lada. Khi nhìn xiên kiểu dáng bóng bẩy này, bạn có thể thấy một chữ X khác ở thân xe, điều mà Mattin mô tả là "đẹp và đơn giản, thực sự tạo điểm nhấn vào bánh xe". Ngoài ra còn một chữ X nữa ở cụm đèn hậu, và chữ X ở đuôi chạy xung quanh các cụm đèn hậu.


"Mọi nơi bạn sẽ thấy chữ X", Mattin nói. Ngôn ngữ này thậm chí được áp dụng bên trong cabin lộng lẫy thiên về kiểu châu Âu hơn, với một màn hình cảm ứng lớn, các vật liệu chất lượng cao hơn và nhiều họa tiết chữ X, trong đó có chỉ khâu ghế ngồi.

Tính táo bạo và sự tự tin mới cũng được phản ánh qua dòng chữ Lada chạy ngang đuôi tất cả các xe, cùng lô-gô lớn hơn, trông hiện đại hơn. Sau Vesta và X-Ray, ngoại hình và bản sắc thương hiệu mới sẽ được áp dụng với các mẫu xe còn lại của Lada.

Mattin cho rằng cuộc cách mạng thiết kế như vậy là cần thiết vì Lada không thể tiếp tục trông cậy vào các khách hàng Nga yêu nước của mình trong một thị trường đầy rẫy các sản phẩm ngày càng tốt và hấp dẫn hơn.

"Hiện tại, tại Nga người ta cần một thiết kế có cảm xúc", ông nói. "Họ hy vọng vào thiết kế tốt và muốn được có cảm giác phấn khích. Dù có thiện cảm với thương hiệu song chúng tôi vẫn phải tạo cho mọi người sự phấn khích. Điều này không thể xảy ra tức thì - hãy xem Skoda và Kia - mà là nhờ dòng sản phẩm mới chú trọng tới thiết kế, nền tảng mới, chất lượng và hoàn thiện tốt hơn, có thể giúp chúng tôi bước những bước dài và nhanh hơn".

Đây là bước đi để biến Lada thành nhà sản xuất quan trọng tại thị trường trong và ngoài nước. Vậy Mattin có xem Lada như một Dacia tiếp theo?

"Tôi thích nghĩ như vậy", ông nói. "Một cơ hội rất lớn để phát triển ở trong và ngoài nước Nga, nhưng bạn không thể làm điều đó cho đến khi bạn có được sản phẩm phù hợp. Rất nhiều điều thú vị và hấp dẫn sẽ tới... "

Hãy chờ đợi.

Mở rộng kinh doanh Việc hồi sinh Lada diễn ra vào thời điểm doanh thu giảm sút. Năm 2013, thị trường xe hơi Nga tiêu thụ được 2,78 triệu xe, giảm 5,5%, trong khi tổng lượng xe bán ra trên toàn cầu của Lada giảm 19%, còn 481.000 xe. Lượng tiêu thụ nửa đầu năm nay cũng đã giảm 5%. Năm 2013, Lada báo lỗ 120 triệu Bảng. Giám đốc Bo Andersson buộc phải cắt giảm 2.500 công nhân, điều thật khó khăn với thành phố Togliatti nơi Avtovaz có thời gian sử dụng tới hơn 100.000 lao động trong số 700.000 dân sống ở thành phố này. Tuy nhiên, vai trò sở hữu của Renault-Nissan đã bắt đầu đem lại quả ngọt bởi Lada có kế hoạch xuất xưởng 1 triệu xe mỗi năm, kể cả các thương hiệu khác, vào năm 2020. Và với toàn bộ dòng sản phẩm dự kiến sẽ được đổi mới và thay thế trong thời gian đó, xuất khẩu là hướng đi nghiêm túc cần xem xét của Lada, vốn 25 năm trước chỉ xuất một nửa trong tổng lượng sản xuất 600.000 xe/năm của mình, tới những nơi xa xôi như Nam Mỹ.