Nhà trường "rối loạn binh pháp" vì học sinh sử dụng facebook?

Cấm sử dụng, cấm like, kỷ luật, đình chỉ học… đang là biện pháp được không ít nhà trường áp dụng cho học sinh đối với việc sử dụng mạng xã hội facebook.


Mới đây, chuyện một nữ học sinh lớp 12 ở Trường THPT Lê Lợi, quận Hà Đông, TP Hà Nội bị đình chỉ học 10 ngày vì có ý nghi ngờ giáo viên chủ nhiệm trên facebook, khiến dư luận xôn xao. Trước đó, một học sinh lớp 8 ở Tam Kỳ, Quảng Nam đã bị ban giám hiệu nhà trường buộc thôi học một năm vì nói xấu giáo viên trên mạng xã hội.

Sau sự việc này, một lần nữa câu hỏi: Có nên cấm học sinh sử dụng facebook lại được đặt ra. Không ít ý kiến cho rằng tốt nhất là cấm bởi cho rằng nhiều học sinh mất khá nhiều thời gian vào các diễn đàn và các trang mạng xã hội, lơ là học hành, thậm chí không ít học sinh nghiện facebook. 

Tuy nhiên, theo nhiều ý kiến, bản thân facebook không có lỗi, chẳng qua facebook cũng chỉ là một phương tiện thông tin mà thôi. Điều quan trọng chính là phải giáo dục đạo đức nhân cách của con người. Đã là học sinh hư thì không cứ trên facebook mà ngay trong đời thực họ cũng chửi bậy, nói tục. Về phía học sinh, nhiều em cho biết: Càng cấm càng dùng, thậm chí các em còn sẵn sàng sử dụng nhiều nick ảo để lập facebook. Nếu vậy nhà trường có thể biết mà quản lý thậm chí là mang ra để phê bình và kỷ luật được không?

Đầu năm học 2015 – 2016, trong cuốn Sổ sinh hoạt phát cho mọi học sinh của Trường THPT Nguyễn Đức Cảnh, tỉnh Thái Bình có thêm một mục mới “Những điều cần lưu ý khi lên facebook”, trong đó nhấn mạnh một số điểm như: Tuyệt đối không được nói tục, chửi bậy hoặc văng bậy, kể cả chửi bậy bằng những thứ viết tắt (...). 

Phải sử dụng ngôn ngữ trong sáng, thuần Việt; Tuyệt đối không dùng facebook để nói xấu bất cứ ai; Chỉ like status khi đã đọc kỹ nội dung của nó. Nếu like những status có nội dung xấu, chủ nhân facebook sẽ bị quy trách nhiệm. 

Bởi vậy, cần phải biết đấu tranh, bày tỏ quan điểm trước status có nội dung xấu hoặc không lành mạnh; Tuyệt đối, không được để bạn bè hiểu lầm khi đọc status. Bởi vậy viết status phải rõ ràng; facebook cũng là nơi thể hiện được sự văn hóa của mỗi cá nhân, bởi vậy nên cân nhắc kỹ trước khi lên like vào một comment nào đó, hoặc viết status thể hiện tâm trạng của bản thân.

Trước đó, Trường THPT Lương Thế Vinh (Hà Nội) có thể coi là trường đầu tiên có những quy định “cấm” đối với học sinh khi sử dụng facebook từ đầu năm 2013, nội dung cũng tương tự như quy định của Trường THPT Nguyễn Đức Cảnh. Theo PGS.TS Văn Như Cương, tình hình nói bậy trên facebook đối với học sinh Lương Thế Vinh đã bớt dần. Trường cũng đã đuổi học 2 học sinh vì hành vi không đúng mực trên mạng xã hội. Nhà trường cũng từng mời người nhà học sinh lên trường để nói chuyện về cách viết trên facebook không phù hợp, ảnh hưởng môi trường giáo dục.

Theo TS tâm lý Nguyễn Hoàng Khắc Hiếu, lợi ích lớn nhất của facebook chính là khả năng kết bạn mới, giữ liên lạc với bạn cũ. Facebook giúp trẻ biết quan tâm theo dõi bạn bè, biết chia sẻ với bạn bè đúng lúc. Ngoài ra, nếu biết vào những facebook hay, những facebook “sáng”, các em sẽ được đọc những câu chuyện, xem những hình ảnh bổ ích và khai mở nhiều điều trong tâm trí.

Nếu sử dụng đúng đắn, facebook sẽ là một nơi hiệu quả để học hỏi, thậm chí có thể trở thành một “lớp học” online, một “trường học” trực tuyến lý tưởng của mỗi người. Đôi khi một bức ảnh ý nghĩa trên facebook có thể làm thay đổi suy nghĩ hơn cả nghìn lời nói. Đôi khi chỉ cần đọc một câu status sâu sắc có thể làm thay đổi cách sống của mình. Đôi khi chỉ cần một câu chuyện cảm động có thể thay đổi một phần cách sống của chúng ta… Ngoài ra, facebook còn là một “trung tâm giao tiếp” vô cùng đa dạng, trong khi giao tiếp là một nhu cầu cơ bản của con người, đặc biệt là ở giới trẻ.

TS Nguyễn Hoàng Khắc Hiếu cho biết: "Bản chất facebook không xấu, xấu hay không là ở chỗ chúng ta làm gì trên đó. Facebook sẽ trở thành một ngôi nhà dễ thương, trở nên một lớp học đầy ý nghĩa, trở thành một ngôi nhà tuổi trẻ giao lưu bè bạn hay trở thành vũng lầy học tập, thành bãi đất u ám với những lời thóa mạ…đều tùy thuộc vào cách mà ta sử dụng chúng mà thôi.

Ngoài ra, tuổi mới lớn không nghĩ sâu xa hành vi mình đang làm, cũng không nghĩ xa về hậu quả. Đặc biệt, tuổi mới lớn thường hành động vì cảm xúc hơn là vì lý trí. Cho nên mỗi khi bực bội, nóng giận, thất vọng, uất ức là chúng ta hành động bột phát mà không hề nghĩ đến hậu quả. Vì vậy, chúng ta phải học cách kiểm soát mình và những gì mình nói, trong đời thực cũng như trên facebook. 

Trong mắt tuổi mới lớn, thế giới mạng mà điển hình là facebook là thế giới ảo, mọi phát ngôn trên đó đều là không chính thức, viết chơi cho vui, viết cho hả giận, viết rồi thôi.v.v… giống như một quyển sổ nháp của cuộc sống. Tuy nhiên, các em cần biết rằng, bây giờ đó không phải là thế giới ảo nữa, mà là một thế giới thật có ảnh hưởng thật và hậu quả thật.

Thực ra chúng ta không nên không dùng mà chỉ không nên dùng sai thôi! Thực ra, để sử dụng đúng thì cần đảm bảo vài điều cơ bản: Thời gian sử dụng vừa phải, đừng để facebook kiểm soát mình; Đừng đăng ảnh nhạy cảm, tung clip “đen”, phát ngôn những câu “nghe không lọt”, đăng những bài thóa mạ “búa rìu nhau”; tận dụng những cái tốt của facebook như mở rộng mạng lưới bạn bè, theo dõi và quan tâm lẫn nhau, đọc những bài viết hay, tham gia các câu lạc bộ thiện nguyện ý nghĩa…"

Rất nhiều trường học cho rằng cấm không phải thượng sách trong việc ngăn chặn những tác động xấu từ mạng xã hội đến với học sinh. Thay vào đó phải dạy các em cách sử dụng lành mạnh và giáo viên cũng phải am tường về mạng xã hội để dễ quản lý các em.