Ukraine: “Tướng bàn giấy, quân… phạm nhân”, thất bại là đương nhiên

Đối với Kiev, lệnh ngừng bắn ở khu vực đông nam Ukraine là bắt buộc bởi quân đội nước này quá yếu kém và bạc nhược trên chiến trường.

Chỉ huy quân đội chỉ có kinh nghiệm… “bàn giấy”

Các chuyên gia Nga vừa đưa ra những phân tích về thực trạng quân đội Ukraine và đưa ra kết luận, việc Kiev thất bại trong cuộc chiến với lực lượng dân quân ly khai là điều không thể tránh khỏi bởi chỉ huy từ trên xuống dưới đều không có kinh nghiệm chỉ huy, quân đội chính quy không được huấn luyện thực chiến.

Ngoài ra, đội quân đánh thuê, bao gồm hàng chục tiểu đoàn nhưng quân số ít, chủ yếu là những kẻ cực đoan, phạm nhân được huấn luyện qua loa, bắn giết dân thường thì được chứ không hề biết tí chiến thuật tác chiến nào. Hơn nữa, họ chiến đấu vì tiền nên không có lí tưởng, sống vô kỷ luật, bắn giết bừa bãi.


Trước khi thực hiện cuộc điều quân đến khu vực đông nam đang đòi quyền tự chủ, tình cảnh của quân đội Ukraine đã khá thê thảm. Thiếu hụt thiết bị hoạt động tốt, trang bị vũ khí nghèo nàn, sự vô kỷ luật trong quân đội.

Có lẽ đó cũng là một phần nguyên nhân dẫn tới những hành động hung bạo của quân nhân Ukraine. Giành được những lãnh thổ nơi người dân có thái độ bất mãn với tân chính quyền ở Kiev, quân đội Ukraine đã không tránh được những vụ việc gây thương vong trong thường dân.

Hàng loạt thị trấn và làng mạc ở đông nam đã bị pháo binh hạng nặng và không kích xóa sổ khỏi mặt đất. Nhưng những hành động như vậy chỉ càng làm cho người dân địa phương thêm căm ghét Kiev và ủng hộ lực lượng dân quân ly khai bao vây, tiêu diệt quân chính phủ một cách dễ dàng.

Ông Vladimir Kornilov giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Á-Âu nhận xét: “Các tướng lĩnh Kiev hoàn toàn không có khả năng chỉ huy, họ toàn là các tướng lĩnh "bàn giấy" không hề có kinh nghiệm chiến đấu. Nếu có cũng chỉ trên danh nghĩa là tích lũy qua các công tác thuộc sứ mệnh gìn giữ hòa bình của các tổ chức quốc tế”.

Nhiều tướng lĩnh Ukraine đã “xếp hàng” để chờ đi Liberia và các nước châu Phi khác. Nán lại chừng một tuần lễ trong địa bàn gìn giữ hòa bình là hồ sơ lý lịch sẽ có thêm nhận dòng ghi "đã có mặt trong vùng chiến sự" nhằm hưởng chế độ hưu trí đặc biệt trong tương lai. Vì thế, họ không hề có kinh nghiệm lên kế hoạch tác chiến.

Về lý thuyết, có thể tổ chức hiệu quả công tác đào tạo sĩ quan, tướng lĩnh mà không cần tới các hành động chiến đấu thực tế, bởi không phải đất nước nào cũng có “điều kiện” cọ xát trong chiến tranh. Để làm điều này, Bộ Tổng tham mưu và Bộ Quốc phòng cần tiến hành các hoạt động tập trận quân sự.

Ukraine vẫn thường xuyên thực hiện diễn tập nhưng với chất lượng tổ chức kém hiệu quả, không đảm bảo duy trì chất lượng chiến đấu của binh lính, sĩ quan và tướng lĩnh, dẫn đến tình trạng quân đội rất bi đát. Hiện nay, tình cảnh của quân đội nước này đang càng ngày càng tồi tệ.


Ông Alexander Svistunov lãnh đạo tổ chức Phong trào Nga của Ukraine nói: “Bộ trưởng Quốc phòng đương nhiệm Geletey là cựu chỉ huy trưởng cơ quan bảo vệ tổng thống Ukraine, chưa một ngày nào ở trong quân đội. Bộ trưởng Nội vụ Avakov từng làm kinh doanh và là một thống đốc”.

Ông Svistunov đồng thời còn chỉ ra, trong số các chỉ huy của cái gọi là tiểu đoàn tình nguyện có không ít người đã là phạm nhân, thuộc các tổ chức cực đoan, thủ lĩnh các băng đảng tội phạm, hoàn toàn chỉ có kỹ năng chỉ huy chém giết chứ không hề có khả năng đánh trận chính quy. Vì vậy, không thể gọi đó là một quân đội.

Trên thực tế, trong thời gian qua, lực lượng quân đội Ukraine không muốn tham chiến ở miền đông, lực lượng chủ lực trong lực lượng an ninh hỗn hợp của Ukraine tiến hành tiễu phạt chính là hơn chục tiểu đoàn tình nguyện do các trùm tài phiệt hay chính trị gia nước này chi tiền thành lập.

Chỉ huy chiến trường là… tội phạm

Đội quân nhận lương cao này thực chất không phải là quân nhân mà chủ yếu là thành viên của các tổ chức dân tộc cực đoan như “tự vệ Maidan”, “Khu vực cánh hữu” (Pravyi Sector) có tư tưởng chống ly khai, có thừa kỹ năng gây rối, tổ chức bạo loạn nhưng thiếu đào tạo bài bản về quân sự.

Đơn cử ví dụ như tiểu đoàn Donbass chính là các thành viên cũ của tổ chức dân tộc cực đoan “Khu vực cánh hữu” (Pravyi Sector), do đích danh thủ lĩnh của nhóm này là Dmitry Yaros thành lập. Hiện tiểu đoàn trưởng của nó là Semen Sementchenko.

“Khu vực cánh hữu” là Tổ chức dân tộc cực đoan có nhiều nợ máu với nhân dân Ukraine, trong đó tiêu biểu là vụ thiêu cháy hơn 40 người ở “Tòa nhà Công đoàn” ở tỉnh tây nam Ukraine là Odessa và vụ bắn chết hơn 10 dân thường ở ngoại ô thành phố Slavyansk thuộc tỉnh Donetsk ở đông nam Ukraine cùng trong ngày 2-5 vừa qua.

Trước đó, vào hồi tháng 3, chính phủ Ukraine đã dự định bắt giữ Dmitry Yaros và giải tán “băng nhóm” này vì tội bao vây tòa nhà Quốc hội (Verkhodna Rada) Ukraine, uy hiếp các nghị sĩ nước này và đòi quyền Bộ trưởng Bộ nội vụ Arsen Avakov phải từ chức. Thủ lĩnh của Pravyi Sector cũng bị Nga truy nã và ra lệnh bắt giữ vắng mặt.

Tuy nhiên, sau này khi quân chính phủ không “mặn mà” với chiến dịch tiễu phạt ở miền đông, chính quyền Kiev đã ra lệnh “ân xá”, đồng thời cho phép tỷ phú - Thống đốc Dnepropetrovsk Igor Kolomoisky trưng dụng các thành viên của tổ chức dân tộc cực đoan này làm nòng cốt để thành lập tiểu đoàn tiễu phạt Donbass.

Trong chiến dịch quân sự, Kiev đã huy động hơn 10 tiểu đoàn tiễu phạt khác như Tiểu đoàn Azov, Tiểu đoàn Dnepr 1 và Dnepr 2, Tiểu đoàn Kharkov-1 và Kharkov-2, Tiểu đoàn Aidar, Tiểu đoàn Artemovsk, Kiev-1, Tiểu đoàn phòng vệ lãnh thổ Prikarpatiye, Tiểu đoàn phòng vệ lãnh thổ Ukraine, tiểu đoàn Rukh Opory.

Ngoài ra, ở đông nam Ukraine còn có hàng loạt các tiểu đoàn mới thành lập ở giai đoạn sau cuộc chiến là Kryvbas, Peacemaker, Ivano-Frankivsk và Volyn. Đặc điểm chung nhất của các tiểu đoàn này là binh lính của nó đều là các cựu thành viên của Euromaidan trên quảng trường Độc Lập ở Kiev, tham gia tích cực vào cuộc chính biến lật đổ Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych.

Hơn nữa, các tiểu đoàn này có lực lượng rất mỏng, có những đơn vị chỉ có vài chục tay súng, lại chỉ được trang bị một số xe bọc thép hạng nhẹ và vũ khí cá nhân. Lực lượng ô hợp này cơ bản không có khái niệm gì về cả tác chiến quy mô lẫn chiến tranh du kích.

Hơn nữa, với những trang bị này họ cùng lắm chỉ đóng vai trò là những đơn vị đột kích chiến thuật, còn chiếm lĩnh chiến trường phải là những đơn vị chính quy, trang bị nặng. Tuy nhiên, quân đội Ukraine lại thiếu sự phối hợp hỗ trợ trong tình huống này., dẫn đến những thất bại liên tiếp trên chiến trường.

Kiev đang tìm kiếm người để đổ lỗi về sự thất bại của quân đội ở phía đông nam. Nhưng sai lầm thực tế thuộc về chính quyền Kiev, của những nhà lãnh đạo đã ném lính nghĩa vụ chưa trải qua đào tạo ra trận dưới sự chỉ đạo của những chỉ huy thiếu am hiểu về quân sự. Trong hoàn cảnh như vậy, sự thất bại chắc chắn là không thể tránh khỏi.