Một số điểm nổi bật của tình hình kinh tế Việt Nam và triển vọng

1. Kinh tế Việt Nam từng bước ổn định, các chỉ số vĩ mô đã được cải thiện so với năm 2013 là kết quả tích cực của việc điều hành chính sách kinh tế vĩ mô đúng hướng của Chính phủ, trong đó tăng trưởng GDP 9 tháng đầu năm đạt 5,62%; lạm phát được kiểm soát tốt, chỉ số CPI chỉ tăng 4,61% so với cùng kỳ 2013 và 2,25% so với cuối năm 2013, mức thấp nhất trong 12 năm qua.

2. Hoạt động sản xuất kinh doanh tiếp tục được cải thiện, chỉ số mua hàng PMI duy trì trên 50 điểm 13 tháng liên tiếp; xuất khẩu tăng trưởng khả quan, đạt 109,63 tỉ USD (tăng 14,2%) trong 9 tháng đầu năm; xuất siêu khoảng 2,47 tỷ USD. Kim ngạch nhập khẩu các mặt hàng phục vụ sản xuất gia công, lắp ráp vẫn duy trì ở mức tăng cao so với cùng kỳ, cho thấy sự phục hồi của hoạt động sản xuất.

3. Các thị trường từng bước phục hồi: Thị trường chứng khoán nằm trong số 05 thị trường có mức tăng trưởng mạnh nhất trên thế giới, 9 tháng đầu năm, các chỉ số VN-Index và HNX-Index lần lượt tăng 19,9% và 30,4% so với cuối năm 2013; Giao dịch bất động sản trong 9 tháng đầu năm 2014 tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm 2013,tồng kho bất động sản tiếp tục giảm 12,88% so với cuối năm 2013 còn 82.295 tỷ VNĐ; giải ngân gói tín dụng 30.000 tỷ dạt được một số kết quả tích cực, đã thực hiện giải nâng 3.074 tỷ VNĐ, bằng 10,25%.

4. Tỷ giá ổn định, lãi suất ngân hàng tiếp tục giảm tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn sản xuất, kinh doanh. Bên cạnh đó, cán cân thương mại thặng dư, đồng thời nguồn ngoại tệ từ FDI thực hiện đạt tiếp tục tăng, ODA ổn định, kiều hối tăng, chi tiêu của khách quốc tế đến Việt Nam tăng, trong khi tâm lý găm giữ ngoại tệ của doanh nghiệp, dân cư giảm… tạo điều kiện thuận lợi để tăng dự trữ ngoại hối (hiện đạt 35 tỷ USD, cao nhất từ trước tới nay).

5. Vấn đề an sinh xã hội được đảm bảo, nhất là xóa đói giảm nghèo: trong 9 tháng đầu năm 2014, số lượng hộ thiếu đói giảm 21,7% so với cùng kỳ năm trước, còn 303,6 nghìn lượt hộ thiếu đói.

6. Môi trường đầu tư, kinh doanh tiếp tục được cải thiện và hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài do cải cách thủ tục hành chính (thuế, hải quan, đầu tư, bảo hiểm) đạt được nhiều tiến triển tích cực: (i) Phòng Thương mại Mỹ tại Singapore đánh giá VN xếp thứ 2 trong ASEAN về mức độ hấp dẫn đầu tư đối với doanh nghiệp Mỹ, nhận định việc tham gia đàm phán gia nhập khối RCEP và TPP sẽ tác động tích cục đến hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp Mỹ tại VN; (ii) Hãng xếp hạng tín nhiệm Moddy’s công bố nâng bậc xếp hạng tín nhiệm đối với trái phiếu không đảm bảo của VN từ mức B2 lên B1 với triển vọng ổn định; (iii) Hãng xếp hạng Fitch Ratings cho biết có thể nâng xếp hạng VN một bậc từ mức B+ lên mức BB- do nền kinh tế VN có nhiều dấu hiệu hồi phục, rủi ro nền kinh tế được giảm bớt.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng dự báo một số yếu kém của kinh tế Việt Nam như:

- Nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào các doanh nghiệp FDI (chiếm gần 70% tổng kim ngạch xuất khẩu) trong khi số lượng các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nước ngừng hoạt động hoặc phá sản còn cao (48,3 nghìn doanh nghiệp giải thể trong 8 tháng đầu năm, tăng 13,8%).

- Nhu cấu trong nước tăng trưởng chậm, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 9 tháng đầu năm thấp hơn so với cùng kỳ 2013 (11,1% so với 12,5%); đáng chú ý tồn kho ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng mạnh (13,4% so với 9%); tín dụng tăng trưởng thấp, chỉ đạt 6,21% đầu tư tư nhân còn yếu.

- Giải quyết nợ xấu hiệu quả chưa cao (tỷ lệ nợ xấu chiếm 4,11% tổng dư nợ tín dụng) do thị trường mua bán nợ chưa hoàn chỉnh; nợ công tiếp tục tăng; quá trình tái cơ cấu nền kinh tế tiến triển chậm, nhất là cải cách doanh nghiệp Nhà nước (8 tháng đầu năm, chỉ cổ phần hóa được 55 trong số 432 doanh nghiệp dự kiến cổ phần hóa đến năm 2015).


Trong ngắn hạn, kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục ổn định và tăng trưởng nhưng với tốc độ không cao; các vấn đề tồn tại sẽ từng bước được xử lý, khắc phục; quá trình tái cơ cầu nền kinh tế sẽ được đẩy mạnh tạo đà phát triển bền vững trong dài hạn.

Các tổ chức WB, ADB, HSBC, S&P, Moody’s, Ernst & Young dự báo tăng trưởng GDP năm 2014 của Việt Nam ở mức 5,4 – 5,6%; đạt mức 6% trong năm 2015 và tăng lên 6-7% trong giai đoạn 2016-2017.