Trong-ngoài OPEC không tăng sản lượng dầu: Bẻ gãy cây gậy Mỹ

Các nước trong-ngoài OPEC quyết không tăng sản lượng dầu

Ngày 23/9, các nước trong và ngoài OPEC đã họp Uỷ ban Giám sát Hỗn hợp lần thứ 10 tại Algeria. Trong khuôn khổ cuộc họp, các nước đã không đạt được bất cứ thoả thuận nào về tăng sản lượng dầu mỏ thời gian tới.

Các đại biểu tham dự cuộc họp của Uỷ ban Giám sát Hỗn hợp lần này đều nhất trí với nhận định rằng giá dầu dao động ở mức 80 USD/thùng như hiện nay sẽ tốt hơn cho cả nhà sản xuất và người tiêu dùng.

Theo Bộ trưởng Năng lượng Saudi Arabia Khalis Al-Falih, nguồn cung dầu không tăng thêm nhưng sẽ được cung cấp đầy đủ trong dài hạn nhờ các nước sản xuất dầu mỏ hàng đầu thế giới cam kết thực hiện các “hành động thích hợp”.


Còn Bộ trưởng Năng lượng Algeria Mustapha Guitouni thì cho biết, việc tăng sản lượng dầu mỏ không nằm trong chương trình nghị sự cuộc họp của Uỷ ban Giám sát Hỗn hợp lần thứ 10 này.

Vấn đề tăng giảm sản lượng sẽ được đưa ra thảo luận trong cuộc họp của OPEC vào tháng 12 tới, nghĩa là sẽ diễn ra sau khi giai đoạn hai của trừng phạt Mỹ với Iran có hiệu lực, mà theo đó lượng xuất khẩu dầu của Iran sẽ về 0 vào ngày 4/11/2018.

Uỷ ban Giám sát Hỗn hợp của các nước trong-ngoài OPEC do Ả-rập Saudi và Nga là đồng Chủ tịch. Ủy ban bao gồm 4 nước thành viên của OPEC là Algeria, Ả-rập Saudi, Kuwait, Venezuela và 2 nước không phải thành viên OPEC là Nga và Oman.

Ủy ban Giám sát Hỗn hợp được thành lập nhằm giám sát việc thực hiện Tuyên bố Algiers ngày 30/9/2016 về cắt giảm 1,8 triệu thùng dầu/ ngày, duy trì sản lượng trong khoảng 32,5 triệu-33 triệu thùng/ngày của 25 nước trong và ngoài OPEC.

Cuộc họp lần thứ 10 của Uỷ ban Giám sát Hỗn hợp diễn ra trong bối cảnh sản lượng dầu thô của Mỹ đạt kỷ lục vào tháng 8/2018, theo đó lần đầu tiên kể từ năm 1973, Mỹ trở thành nước sản xuất dầu thô lớn nhất thế giới, vượt cả Nga và Ả-rập Saudi.

Theo Chủ tịch Rapidan Energy Group, Bob McNally, thì : “Kỳ tích này chứng tỏ sự bùng nổ dầu đá phiến Mỹ đã định hình lại bức tranh năng lượng thế giới. Đó là cột mốc lịch sử và là lời nhắc nhở: Đừng mất niềm tin vào công nghiệp dầu mỏ của Mỹ”.

Giới chuyên gia về năng lượng cho rằng, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ khai thác đã giúp Mỹ có được thành tựu này, bởi công nghệ khai thác dầu đá phiến đã mở ra nguồn dầu và khí tự nhiên lớn dưới lòng đất, mà chi phí lại giảm đáng kể.

“Chính điều này đã giúp thay đổi vị thế ngành công nghiệp dầu mỏ của Mỹ, giúp cho chúng tôi có đủ sức cạnh tranh”, ông Ben Cook, Giám đốc phụ trách danh mục đầu tư, Hãng quản lý đầu tư năng lượng BP Capital Fund Advisors, nhận định.


Trong cơ chế thị trường tự do, muốn điều tiết hay chi phối thị trường thì phải chiếm lĩnh hay có tiếng nói quyết định trên thị trường, mà để có được điều đó thì phải có sức mạnh. Với thị trường dầu mỏ thì sức mạnh là sản lượng và lợi thế cạnh tranh.

Khi sản lượng dầu đứng đầu thế giới, chi phí khai thác thấp hơn các đối thủ thì sức mạnh và lợi thế cạnh tranh của ngành công nghiệp dầu mỏ Mỹ đã được xác lập, qua đó giúp dầu mỏ Mỹ đủ sức thách thức các nước trong-ngoài OPEC.
Trước thực tế đó, ngày 1/7, Tổng thống Trump đã cáo buộc OPEC đang thao túng thị trường dầu mỏ thế giới, khiến cho giá dầu liên tục lập đỉnh và nhà lãnh đạo Mỹ đã yêu cầu OPEC phải dừng lại.

Tuy nhiên, lời yêu cầu của vị tổng thống doanh nhân dường như không có nhiều tác hiệu. Bởi OPEC không thể tự điều chỉnh được vì phụ thuộc vào cơ chế trong-ngoài OPEC, mà để vô hiệu cơ chế này thì ngành công nghiệp dầu mỏ Mỹ phải đủ mạnh.

Khi Mỹ có sản lượng khai thác dầu lớn nhất thế giới và có lợi thế cạnh tranh về chi phí sản xuất, từ đó kỳ vọng sẽ tác động vào cơ chế trong ngoài OPEC và qua đó sẽ điều tiết thị trường dầu mỏ thế giới theo ý đồ của Wasshington.

Những tưởng như vậy Washington sẽ dễ dàng lấy lại vị thế cho giới tài phiệt Mỹ trên thị trường dầu mỏ toàn cầu và lại có thể tiếp tục sử dụng "công cụ giá dầu" phục vụ cho chiêu trò chính trị hoá kinh tế, nhằm triệt hạ những thực thể đối nghịch với Mỹ.

Tuy nhiên, khi OPEC xác định không phải là tổ chức chính trị nên không chịu các áp lực chính trị, cho thấy uy lực Mỹ đã không còn đủ sức xoay chuyển tình thế trong cả đời sống kinh tế lẫn đời sống chính thế giới theo ý đồ của mình.

Khi OPEC không tăng sản lượng, mà lượng cung tối đa của Mỹ chỉ đáp ứng được 34% lượng thiếu hụt dầu mỏ của Iran trên thị trường dầu mỏ toàn cầu, điều này báo trước nguy cơ xuất khẩu dầu thô của Iran không thể về 0 vào tháng 11/2018.

Như vậy, cây gậy mới của Mỹ vừa được mới chế tác xong - thông qua sản lượng khai thác dầu lớn nhất thế giới, lợi thế cạnh tranh về chi phí và yêu cầu của tổng thống Mỹ với OPEC - chưa vung lên đã bị các đối thủ-đồng minh-đối tác của Mỹ bẻ gãy.

Đây được cho là tác hiệu từ nước đi đột phá của Tổng thống Putin, khi Nga đã cùng với các đối tác-đồng minh của Mỹ  xây dựng cơ chế trong-ngoài OPEC, nhằm bẻ ngoặt hai gọng kìm nguy hại cấm vận-giá dầu, tác oai tác quái với kinh tế nước Nga. 

Rõ ràng đã đến lúc Mỹ phải đổi thay, mà việc hoà nhập với thế giới trong cả chính trị lẫn kinh tế là quan trọng nhất. Washington phải sử dụng uy tín để tạo vị thế trong các cơ chế đa phương, thay vì cứ sử dụng uy lực để tạo lệ thuộc vào sức mạnh Mỹ.