Chứng khoán Mỹ có sụp đổ nếu Trump bị luận tội?

“Tôi nghĩ nếu tôi bị luận tội, thị trường chứng khoán sẽ sụp đổ”, Tổng thống Mỹ Donald Trump trả lời phỏng vấn Fox News hôm 23/8. “Mọi người sẽ rất nghèo”.

Một quy trình luận tội sẽ khiến các nhà đầu tư hoang mang. Thị trường chứng khoán có thể mất các đỉnh kỷ lục nhưng việc sụp đổ là quan điểm thái quá.

Kinh tế Mỹ mạnh. Lợi nhuận các công ty đang bùng nổ, phần lớn nhờ chính sách giảm thuế của ông Trump. Ngay cả khi ông Trump bị phế truất, Phó tổng thống Mike Pence – người sẽ lên thay – vẫn ủng hộ chính sách hỗ trợ doanh nghiệp. Điều khác biệt là có thể không còn chiến tranh thương mại và bất ổn.

“Trump không phải người không thể thay thế được. Tôi không nghĩ thị trường sẽ sụp đổ”, Ed Yardeni, chủ tịch công ty tư vấn đầu tư Yardeni Research, nói.

Thị trường chứng khoán Mỹ hôm 22/8 không biến động đáng kể trước việc ông Trump lại gặp rắc rối pháp lý. Cựu quản lý chiến dịch tranh cử của Trump, Paul Manafort, bị kết tội lừa đảo thuế và ngân hàng cuối ngày 21/8. Cựu luật sư cá nhân của Trump, Michael Cohen, thừa nhận nhiều cáo buộc và nói ông hành động theo sự chỉ đạo từ Trump.

Chính “ngày đen tối” này đã khiến giới phân tích và chiến lược gia chính trị đồn đoán về khả năng luận tội. Trong khi đó, giới đầu tư vẫn chưa hề hoang mang.

“Thị trường dường như không quan tâm”, Ivan Feinseth, chiến lược gia thị trường tại Tigress Financial Intelligence, viết gửi khách hàng hôm 23/8. “Thị trường dường như đã phớt lờ những tranh cãi bất tận cùng những khoảnh khắc điên rồ của Tổng thống Trump”.

Giảm thuế và chiến tranh thương mại

Phố Wall không quan tâm đến những diễn biến kịch tích trong chính trị, trừ khi nó thay đổi quỹ đạo nền kinh tế cùng lợi nhuận doanh nghiệp.

Trái ngược với suy nghĩ trước đó, việc Trump bất ngờ thắng cử lại mang đến “một bữa tiệc lớn” cho Phố Wall. Thị trường đi lên khi các nhà đầu tư kỳ vọng vào cắt giảm thuế và bãi bỏ quy định. Đạo luật thuế mà ông Trump ký thông qua cuối năm 2017 càng đẩy chứng khoán Mỹ lên cao hơn.

“Tôi đã xóa bớt các quy định. Cắt giảm thuế là một điều lớn lao”, ông Trump nói với Fox News.

Chỉ số S&P 500 đã tăng 34% kể từ khi ông Trump đắc cử. Dow Jones tăng từ 18.333 lên gần 26.000 điểm, khoảng cách hơn 7.000 điểm – tương đương khoảng 40%.

Tuy nhiên, thị trường hiện không mong ông Trump có thêm chính sách thân doanh nghiệp. Kết quả các cuộc khảo sát cho thấy quyền kiểm soát Hạ viện có thể rơi vào phe Dân chủ sau cuộc bầu cử giữa kỳ tháng 11.

“Thực tế là ông ấy đã làm hết sức có thể để thúc đẩy thị trường”, Yardeni nói.

Chương trình nghị sự của Tổng thống Trump trong năm 2018 khá rối loạn. Việc cắt giảm các quy định vẫn tiếp diễn nhưng cuộc chiến thương mại với Trung Quốc lại khiến giới đầu tư cùng các CEO lo ngại. Thuế quan có nguy cơ đẩy giá cả tăng, cản trở chuỗi cung ứng và làm chệch hướng đầu tư.

“Trump là tổng thống vừa thúc đẩy thị trường nhiều nhất, vừa cản trở thị trường nhiều nhất trong cùng lúc”, theo Yardeni. “Tôi chưa từng thấy điều gì tương tự”.

‘2018 không phải 1974’

Trump có thể dựa vào lịch sử để chứng minh tuyên bố việc luận tội ông sẽ khiến thị trường chứng khoán rung chuyển.

S&P 500 từng giảm 14% trong năm 1973, 26% trong năm 1974 khi tổng thống Mỹ Richard Nixon đối mặt nguy cơ bị luận tội.

Tuy nhiên, hỗn loạn lúc đó không phải chỉ riêng bê bối Watergate. Mỹ chìm vào khủng hoảng năm 1973, giá dầu tăng gấp 4 lần trong vụ cấm vận dầu mỏ OPEC và USD lao dốc.

Kinh tế Mỹ hiện nay vững chắc. USD vẫn mạnh, giá dầu còn cách xa đỉnh năm 2014.

“2018 không phải 1974”, Nicholas Colas, đồng sáng lập DataTrek Research, viết gửi khách hàng hôm 23/8. “Mọi thứ rất khác”.

Điểm chính là quá trình luận tội sẽ làm suy giảm niềm tin của người tiêu dùng và làm chệch hướng đầu tư kinh doanh như thế nào.

Một trường hợp ngược lại đã xảy ra vào cuối những năm 1990. Thị trường chứng khoán vẫn đi lên dù tổng thống Bill Clinton bị luận tội. S&P 500 tăng 27% vào năm 1998, tăng 20% trong năm 1999.

“Kinh tế Mỹ khi đó thực sự mạnh. Chúng ta cũng đang trong tình trạng tương tự”, theo Erin Browne, đứng đầu bộ phận phân bổ tài sản, UBS Asset Management.

Mark Luschini, chiến lược gia thị trường tại Janney Capital Markets, cho rằng “khó có thể thấy” việc ông Trump bị luận tội tạo ra “biến động kinh tế” làm đảo ngược thị trường.

Tổng thống Pence?

Việc bị luận tội và bị phế truất là khác nhau. Hiện chưa rõ ông Trump muốn nhắc đến trường hợp nào.

Hạ viện chỉ cần đa số ủng hộ là có thể luận tội tổng thống. Tuy nhiên, phế truất tổng thống cần phải được 2/3 thượng nghị sĩ ở Thượng viện ủng hộ - điều khó có thể xảy ra ngay cả khi phe Dân chủ chiếm thế đa số tại đây.

“Tỷ lệ luận tội tăng. Tỷ lệ phế truất thì không”, Ed Mills, nhà phân tích chính sách Mỹ tại Raymond James, nói.

Trong mọi trường hợp, ông Trump bị phế truất thì Phó tổng thống Pence sẽ lên thay – kết quả các nhà đầu tư có thể chấp nhận. “Đó sẽ vẫn là những chính sách của Trump”, theo Mills.