Đến Nhạc viện Gnesinye gặp đôi vợ chồng học viên thanh nhạc Việt Nam vừa đoạt giải thi quốc tế lớn ở Balan

 Mới đây, cuộc thi Âm nhạc Quốc tế lần thứ 5 dành cho giáo viên tại Vacsava, Balan, diễn ra từ 7/4 đến 10/4, hai vợ chồng ca sỹ - giảng viên thanh nhạc, Phương Mai và Tùng Lâm, hiện đang tu nghiệp tại một nhạc viện tên tuổi của Nga, đã đoạt giải cao của cuộc thi. Bản thân 2 vợ chồng cũng liên tục giành nhiều giải thưởng trong lĩnh vực ca hát thời gian gần đây và có những đóng góp không nhỏ trong cộng đồng người Việt Nam ở xa tổ quốc. Chúng ta cùng phóng viên Điệp Anh, thường trú Đài TNVN tại LB Nga tới Học viện Âm nhạc Quốc gia Gnesinye gặp gỡ các “nhân vật” này.

Là một nhạc viện nổi tiếng của Nga, đặc biệt là trong lĩnh vực đào tạo thanh nhạc, Học viện Âm nhạc Quốc gia Gnesinye (mang tên dòng họ Gnesinyi) đã đào tạo không biết bao nhiêu thế hệ ca sỹ, nhạc sỹ, nghệ sỹ tên tuổi cho nước Nga và nhiều quốc gia trên thế giới. Nhiều nghệ sỹ của Việt Nam cũng từng tốt nghiệp đại học hoặc cao học ở đây và sau này trở thành những nghệ sỹ, giảng viên xuất sắc. Họ cũng đạt nhiều thành tích ngay từ khi còn theo học ở đây… Trong số họ có ca sỹ, giảng viên thanh nhạc Phương Mai (tên thật là Đỗ Thị Phương Mai) và ca sỹ, giảng viên thanh nhạc Tùng Lâm (tên thật là Dương Đại Lâm). Họ đều là giảng viên của Đại học Văn hóa – Nghệ thuật Quân đội, và đã nên duyên vợ, chồng khi cùng công tác trong môi trường nghệ thuật ấy. Phương Mai đã có một thành tích “đáng nể” từ trước khi sang Nga tu nghiệp nâng cao, đó là Giải Nhất cuộc thi hát Thính phòng - Nhạc kịch lần thứ IV do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch  kết hợp với Hội Nhạc sĩ Việt Nam tổ chức vào năm 2009. Tiếp đó, khi mới sang Nga học cao học tại Nhạc viện Gnesinye, Phương Mai còn tham dự và trở thành ca sĩ Việt Nam đầu tiên giành giải Nhì Cuộc thi hát cổ điển quốc tế “Concours Mùa thu” lần thứ 14, mang tên nhạc sỹ thiên tài Nga Rachmanninov, diễn ra tại Matxcova, Nga, vào tháng 11/2013. Đây là cuộc thi vô cùng uy tín được tổ chức 3 năm một lần. Việc nữ ca sĩ Phương Mai giành giải Nhì khi đó được đánh giá là niềm tự hào lớn cho nền âm nhạc “bác học” của Việt Nam. Ở cuộc thi năm ấy, giải Nhất và giải Ba đều thuộc về 2 thí sinh người Nga.

Còn Tùng Lâm từng là một thí sinh của giải ca nhạc “Sao Mai”, cũng là một cuộc thi lớn ở Việt Nam và anh đã khá nổi tiếng với nghề ca hát và MC ca nhạc từ khi còn công tác tại “Nhà hát Ca múa nhạc nhẹ VN” nay là “Nhà hát Nghệ thuật đương đại VN”, trước khi về “đầu quân” cho Đại học Văn hóa – Nghệ thuật Quân đội.

Mang theo “hành trang” ấy của mình đến với nước Nga, hai vợ chồng Lâm – Mai lại cần mẫn rèn rũa nâng cao ở Học viện Âm nhạc Gnesinye danh tiếng, được làm việc với một bà giáo có trình độ sư phạm cao và cũng là một nghệ sỹ lớn của Nga, bà Natalia Dmitrievna. Kỹ năng ca hát dòng nhạc thính phòng của cả hai vợ chồng được nâng lên không ngừng. Giáo sư Temirlan Djandarov, Nhà hoạt động nghệ thuật Công Huân Nga, Nghệ sỹ Nhân dân nước Cộng hòa Đaghestan (Nga), Lãnh đạo 5 khoa chuyên môn, trong đó có khoa Thanh nhạc, Chỉ huy… và phụ trách công tác đối ngoại của Nhạc viện Gnesiny cho biết những nguyên tắc rất nghiêm ngặt để một người được vào học tại đây, đó chính là những thành tích “tối thiểu” như của Mai và Lâm. Ông cũng đánh giá cao thành tích của 2 vợ chồng Lâm – Mai và nhận xét: “Tôi vẫn so sánh thế này: các ca sỹ giỏi như một viên kim cương thô, một món quá tặng của trời… thế nhưng nó sẽ chỉ là một viên kim cương thô như thủy tinh thôi nếu vẫn cứ để thô như thế. Nếu ta chế tác, ta rèn rũa nó thì nó trở thành một vật rất quý giá. Ca sỹ Mai của các bạn cũng như thế và cô ấy đến đây như một viên kim cương thô mà giờ đây đã trở thành một viên kim cương lấp lánh. Tùng Lâm cũng vậy và chúng tôi hy vọng con cái của họ sau này cũng sẽ tới đây học tập. Tôi tin rằng, khi trở về Tổ quốc của mình, các bạn sẽ mang theo về những trình độ học thuật cao ở trường chúng tôi để sử dụng trong công tác của mình”.

Trong căn phòng nhỏ ở Nhạc Viện, chúng tôi đã được chứng kiến một giờ lên lớp của hai vợ chồng Lâm và Mai cùng bà giáo giỏi bên cây đàn piano lớn… Họ tập trung, chăm chú luyện tập từng kỹ năng lấy hơi, mở khẩu hình, đẩy, nén âm thanh… với những cao độ, trường độ hết sức tinh tế, tỉ mỉ… Bà giáo Natalia Dmitrievna, người trực tiếp đào tạo cả hai vợ chồng Mai - Lâm là một nhà sư phạm rất giỏi. Bà là Trưởng khoa Thanh nhạc của Nhạc viện, nhưng vẫn tham gia công tác đào tạo sinh viên Nga và sinh viên các nước. Hai vợ chồng Lâm – Mai là hai sinh viên Việt Nam đầu tiên mà bà rèn cặp mấy năm nay. Nhìn cách bà hướng dẫn, thấy những yêu cầu mà bà đặt ra cho mỗi học trò của mình… mới hiểu vì sao cả hai vợ chồng ca sỹ, giảng viên thanh nhạc Mai và Lâm đã “nhẹ nhàng” gặt hái thêm những thành công lớn thế trong thời gian tu nghiệp ở đây. Bà rất hài lòng với kết quả mà cả hai học trò “cưng” của bà vừa đạt được. Bà nói: “Điều rất quan trọng là chúng tôi đã có được sự thấu hiểu lẫn nhau. Khi đến với tôi, các em lập tức hiểu ngay những gì tôi đặt ra và đề nghị thực hiện. Chỉ khi một giảng viên và học viên của mình hiểu nhau, cùng nhau nỗ lực hết mình thì khi ấy mới có thể gặt hái thành công. Họ đã trưởng thành rất nhiều và đã giành giải thưởng lớn”.

Bà cũng là một con người dành nhiều tình cảm yêu thương cho Phương Mai, một cô gái Việt Nam nhỏ nhắn, dễ thương và khi Phương Mai tạm thời nghỉ học về Việt Nam sinh con, một cặp sinh đôi con gái vô cùng đáng yêu, bà đã hết sức quan tâm và thực sự vui mừng khi Mai trở lại trường tiếp tục theo học. Lúc này bà lại liên tục hỏi thăm về con cái, chia sẻ cả những kinh nghiệm chăm sóc trẻ con với cô. Có lẽ cũng chính từ những tình cảm ấy, từ những phương pháp sư phạm tốt ấy của bà giáo Dmitrievna mà Tùng Lâm và Phương Mai đã liên tục đoạt được những giải thưởng cao mỗi dịp tham gia trong thời gian tu nghiệp ở Nga. Khi biết có cuộc thi Âm nhạc Quốc tế lần thứ 5 dành cho giáo viên tại Vacsava, Balan, dù thông tin đến hơi muộn, nhưng cả hai vợ chồng quyết định cùng đăng ký tham dự và phải vượt qua không ít khó khăn về các thủ tục bắt buộc. Họ biết, đây là cuộc thi rất danh giá, được tổ chức hàng năm ở Balan với Giám đốc cuộc thi là nghệ sỹ nổi tiếng của Balan. Cuộc thi năm nay có 35 thí sinh đến từ các nước Balan, Nga, Ucraina, Việt Nam, Belarus, Latvia, khối các nước EU… BGK cuộc thi là 8 vị giáo sư, nghệ sỹ nổi tiếng của Balan, Nga, Sec, Mỹ, Ucraina, Latvia. Đăng ký thi rồi, cả hai vợ chồng gấp rút chọn bài, luyện tập … và để đến được với cuộc thi họ đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ từ bà giáo, từ các cơ quan chủ quản và nhiều đơn vị khác, trong đó có cả những người đồng hương Việt Nam ở Nga, ở Balan… Cuối cùng, không phụ lòng tất cả, họ đã giành giải cao: Tùng Lâm giải Nhất, Phương Mai giải nhì bảng thanh nhạc.

Nói về kết quả Cuộc thi, Tùng Lâm khẳng định: “Trước hết tôi phải nói rằng, chúng tôi đã được học trong một ngôi trường rất có chất lượng và với một bà giáo rất giỏi. Thêm nữa, cuộc thi nào cũng cần có một chút may mắn và ở cuộc thi này chúng tôi đã có phần may mắn đó. Bởi tham gia cuộc thi là 35 thí sinh đến từ các nước cũng đều rất giỏi. Họ ở những lứa tuổi rất khác nhau, từ những giáo viên trẻ, mới ra trường đến những người nhiều tuổi hơn. Tham gia cuộc thi chúng tôi đã được học hỏi rất nhiều những kinh nghiệm và sự hiểu biết của các bạn”.

Cũng ngay trong tháng Tư này, trước cuộc thi đó mấy hôm, Tùng Lâm đã tham dự một cuộc thi khá danh tiếng của Nga là “Âm nhạc Cổ điển Quốc tế” lần thứ 21, vinh danh Nhạc sỹ thiên tài Franz Schubert, tổ chức tại Moskva từ 28/3 đến 4/4 và tại đây, Tùng Lâm đã đoạt giải cao nhất của cuộc thi. Niềm hạnh phúc như gấp bội khi cả hai vợ chồng vẫn quyết tâm “mang chuông đi đánh xứ người” ở tận Balan và kết quả thật mỹ mãn. Với Lâm và Mai, đó là những phần thưởng, là sự động viên to lớn cho những nỗ lực qua năm tháng dưới mái trường Học viện Âm nhạc Gnesinye này. Rất ngại khi phải nói gì đó trước các nhà báo, Phương Mai bảo “thà bắt em hát một bài còn hơn phải nói gì trước micro”… Nhưng cuối cùng cô cũng đồng ý trả lời phỏng vấn để dành những lời ngắn gọn tri ân thầy cô của Học viện Gnesinye, tri ân các thầy, cô và các thủ trưởng trực tiếp quản lý ở Việt Nam… đã góp sức làm nên chính thành công của vợ chồng mình. Nói về mục tiêu đặt ra cho bản thân khi được cử đi học tại Nhạc viện danh tiếng này, cô cho biết: “Mục tiêu của chúng tôi là muốn học được những kiến thức sư phạm tốt của trường Gnesinye, bởi đây là một trường hàng đầu về âm nhạc cũng như phương pháp sư phạm. Chúng tôi muốn mang những kinh nghiệm trong phương pháp sư phạm của trường Gnesinye về trường Đại học Văn hóa – Nghệ thuật Quân đội để giảng dạy. Trong thời gian học tập ở đây, chúng tôi cũng rất muốn tham gia các cuộc thi để có thêm dịp cọ sát và học hỏi thêm kinh nghiệm từ các bạn”.

Không chỉ là rèn luyện tích cực về chuyên môn, trong thời gian theo học ở Nga, hai vợ chồng Lâm và Mai còn rất tích cực tham gia các hoạt động phong trào của cộng đồng Việt Nam. Có lẽ cũng bởi thế họ luôn được đón nhận sự ưu ái mà cộng đồng dành cho mình. Anh Trần Phú Thuận, Phó Chủ tịch Hội Người Việt Nam tại LB Nga là người có quan hệ rất rộng trong giới sinh viên và giảng viên các trường Đại học tại LB Nga. Nói về hai vợ chồng Lâm – Mai trong mối quan hệ qua lại rất tốt với cộng đồng, anh Thuận cho biết: “Về những hoạt động cộng đồng thì các em sinh viên Việt Nam học tập trong khối nghệ thuật luôn đóng góp rất tích cực. Tất cả những hoạt động ngoại giao của ĐSQ, của Cộng đồng người Việt hoặc những hoạt động lớn … không thể thiếu những tiết mục nghệ thuật chuyên nghiệp và đẳng cấp của các em để làm một chương trình ở tầm cao nhất định. Ngược lại, Hội Người Việt lúc nào cũng quan tâm. Chúng tôi hiểu rằng, các em sang đây đều là những người có thành tích cao và rất tốt nên luôn hỗ trợ các em ngay từ những ngày đầu để các em sớm ổn định nơi ăn ở và ổn định để học tập thật tốt. Trong quá trình các em học tập, nếu có bất cứ vấn đề gì chúng tôi cũng luôn sẵn sàng giúp đỡ”.

Chỉ còn ít tháng nữa là Tùng Lâm tốt nghiệp khóa học nâng cao với bằng Thạc sỹ, còn Mai sẽ kết thúc muộn hơn với tấm bằng Tiến sỹ. Hỏi có tiếp tục học lên nữa không thì Tùng Lâm cho biết, có thể chưa thực hiện ngay vì cả hai vợ chồng đang phải xa hai cô con gái sinh đôi bé bỏng rất cần sự chăm sóc của bố, mẹ và nhiều lúc cảm giác không chịu nổi nỗi nhớ, sự lo lắng… mặc dù chúng vẫn đang được ông bà Nội, Ngoại hai bên thay họ chăm sóc chu đáo. Thế nhưng, khi có thể, nhất định Tùng Lâm sẽ lại trở lại ngôi trường rất đáng theo học này. Và biết đâu, đúng như lời ông Hiệu phó Nhà trường, con cái của hai vợ chồng Lâm – Mai sau này cũng sẽ là những sinh viên giỏi theo học tại đây./.