Bước ngoặt trong hành trình tới quyền lực của Tổng thống Nga Putin

Vladimir Putin sinh ngày 7/10/1952 trong một gia đình lao động hết sức bình thường ở Leningrad (Nga). Thời niên thiếu, cậu bé Putin sống cùng gia đình trong một căn hộ tập thể chật chội đặc trưng thời Xô viết. Lúc đầu Putin chủ yếu thích chơi thể thao và không để ý lắm đến chuyện học hành.

Bước chân vào nghề tình báo

Trước khi tốt nghiệp trung học, Vladimir Putin mong muốn được làm việc trong ngành tình báo. Ông tới một phòng tiếp dân của KGB (cơ quan an ninh-tình báo Liên Xô) ở địa phương và hỏi về cách để trở thành một sĩ quan tình báo. Tại đó, nhân viên KGB hướng dẫn ông hãy học thật tốt, vào quân ngũ hoặc lấy bằng đại học, nhất là bằng cử nhân luật. Thế là Putin dốc sức để được vào khoa luật của Đại học Quốc gia Leningrad (ở thành phố Leningrad, nay là Saint Petersburg).

Sau khi tốt nghiệp Đại học Quốc gia Leningrad vào năm 1975, Putin bắt đầu làm việc trong KGB, nơi ông công tác trong 16 năm liền. Ông ban đầu làm mảng phản gián, hoạt động ở trong nước. Về sau ông được đào tạo thêm về nghiệp vụ tình báo và gửi ra nước ngoài (Đông Đức) để thực hiện hoạt động tình báo đối ngoại.
Thời gian ở Đông Đức, Putin được thăng cấp tới 2 lần.

Thời gian học và làm ở KGB đã cung cấp cho Putin nhiều kinh nghiệm và tố chất cho thành công của ông sau này.

Năm 1990, từ Đức trở về Leningrad, Putin được phân công về làm trợ lý cho Hiệu trưởng trường Đại học Quốc gia Leningrad, phụ trách quan hệ quốc tế. Sau đó ông làm cố vấn cho Chủ tịch Hội đồng thành phố Leningrad.

Thời thế thay đổi

Từ tháng 6/1991, Putin bắt đầu làm Chủ tịch Ủy ban Quan hệ Quốc tế tại Tòa thị chính Saint Petersburg.

Sau cuộc đảo chính ở Liên Xô vào ngày 19/8/1991, trước tình hình mới, Putin nộp đơn xin thôi việc tại KGB – cơ quan mà ông đã gắn bó trong nhiều năm.

Sau khi chế độ XHCN ở Liên Xô sụp đổ vào cuối năm 1991, Putin làm cố vấn cho chính trị gia Anatoly Sobchak, từng là thầy dạy luật của mình tại Đại học Quốc gia Leningrad. Khi ông Sobchak được bầu làm thị trưởng Saint Petersburg, Putin trở thành người phụ trách công tác đối ngoại của ông này. Đến năm 1994, Putin trở thành Phó thị trưởng thứ nhất của Sobchak. Putin được cho là đã học được nhiều kỹ thuật chính trị từ thầy Sobchak.

Sau khi Sobchak thất bại trong cuộc bầu cử thị trưởng vào năm 1996, Putin không chấp nhận làm việc cho vị thị trưởng mới. Sau đó, ông cùng gia đình chuyển về Moscow sinh sống. Từ đây ông thăng tiến nhanh chóng.
Tại Moscow, Putin được mời vào chức vụ Phó Cục trưởng Cục Quản lý Tài sản Tổng thống. Đến tháng 3/1997, ông được bổ nhiệm làm Phó Chánh văn phòng Tổng thống Nga và Cục trưởng Cục Kiểm soát Chính.

Tháng 5/1998, Putin trở thành Phó Chánh Thứ nhất của Văn phòng Tổng thống Nga. Tháng 7/1998, ông được đề bạt làm Giám đốc Cơ quan An ninh Liên bang. Từ tháng 3/1999, ông đồng thời giữ chức Thư ký Hội đồng An ninh của Liên bang Nga.

Tháng 8/1999, Tổng thống Nga khi ấy là Boris Yeltsin bổ nhiệm Putin làm Thủ tướng chính phủ Nga. Lúc đó, Putin trở thành Thủ tướng thứ 5 ở Nga chỉ trong vòng chưa đầy 2 năm. Thủ tướng là quan chức cấp cao thứ 2, báo cáo trực tiếp với Tổng thống.

Cơ hội ngàn vàng

Một thời gian ngắn trước Tết Dương năm 2000, Tổng thống Yeltsin đề xuất Putin làm quyền Tổng thống Nga (khi đó sức khỏe ông Yeltsin đang suy yếu nghiêm trọng – ND).
Putin nhớ lại: “Hai hoặc ba tuần trước Năm Mới, ông Yeltsin gọi tôi tới văn phòng của ông ấy và nói rằng ông đã quyết định sẽ từ chức. Điều đó có nghĩa là tôi phải trở thành quyền Tổng thống”.

Putin cho biết việc nhận lời đề nghị của Yeltsin là một quyết định không hề dễ dàng vì trách nhiệm làm Tổng thống vào thời điểm gian khó đó của nước Nga hết sức nặng nề.

Putin giải thích về sự lựa chọn cuối cùng của mình: “Số phận đã mang lại cho tôi cơ hội làm việc vì đất nước ở cấp độ cao nhất và sẽ là ngớ ngẩn nếu từ chối, để thay vào đó đi bán hạt hướng dương hay đi hành nghề luật tư nhân. Tôi có thể làm những công việc đó sau này. Thế là tôi quyết định làm việc này trước, những việc kia để lại sau”.

Vào đúng ngày 31/12/1999, Vladimir Putin trở thành quyền Tổng thống Liên bang Nga.

Đến tháng 3/2000, Putin chính thức đắc cử Tổng thống Nga nhiệm kỳ đầu tiên, ông nhận được 53% số phiếu bầu của cử tri.

Nhiều người tin rằng ông Yeltsin nâng đỡ Putin là để bảo vệ chính mình. Uy tín của Yeltsin lúc đó rất thấp do cuộc chiến ở Chechnya và tình hình kinh tế nước Nga rất tệ hại.

Một trong những động thái đầu tiên của Putin khi lên cầm quyền là miễn trừ cho Yeltsin khỏi các “điều tra hình sự và hành chính”, bao gồm cả việc “bảo vệ các giấy tờ, tư dinh và các tài sản khác của Yeltsin khỏi việc lục soát và tịch thu”.

Chính trị gia Putin đã biết tận dụng rất tốt cơ hội đến với ông vào cuối năm 1999 và đầu năm 2000.

Tổng thống Putin sau đó đã cải tổ bộ máy chính quyền và tiếp tục chiến dịch quân sự chống lực lượng ly khai ở nước cộng hòa Chechnya.

Năm 2002, 40 phần tử ly khai Chechnya đã khống chế một nhà hát ở Moscow. Đây là một thời khắc quan trọng đối với Putin. Trong vụ này, với việc xử lý vấn đề một cách quyết đoán, cứng rắn, không khoan nhượng trước lực lượng khủng bố, Tổng thống Putin đã xây dựng được danh tiếng về một con người của hành động. Mức tín nhiệm của Putin khi ấy lên tới 83%.

Thắng lợi trong cuộc bầu cử Tổng thống Nga năm 2000 và nhiệm kỳ thành công đầu tiên của ông Putin trên cương vị Tổng thống là nền tảng vững chắc cho ông trụ vững ở vị trí Tổng thống và Thủ tướng sau này, kể cả trong chiến thắng vang dội của Putin trong cuộc bầu cử Tổng thống Nga vào ngày 18/3/2018 vừa qua.

(Bài này dựa trên thông tin từ các trang Kremlin.ru, Business Insider và Biography.com)